|
2022 YILI GÜNCEL BASKI
Sınırlı sayıda basılan MuhasebeTR Yayınlarını sadece
sitemizden temin edebilirsiniz.
SAYFA SAYISI: 1.255
ÖNSÖZ
Günümüz dünyası, birçok bakımdan hızlı dönüşümler
yaşamaktadır. Gerek teknolojide, gerek ekonomide ve
gerekse sosyal yapılarda izlediğimiz bu değişiklikler,
doğal olarak ülkemizi de derinden etkilemektedir.
Teknolojinin yarattığı inanılmaz olanaklar; dünya
ticaretinin çok sayıda ve çok farklı noktadan
birbirleriyle bağlantı kurmasını, bu bağlantıların yeni
bağlantıları yaratmasını ve bir ilişkiler ağı
oluşturarak hızla tüm dünyayı kapsamakta ve sonuç olarak
ticaret ve finans hareketlerinin karmaşıklaşmasını
yaratmaktadır. Ülkemiz işletmelerinin ekonomik olarak
büyümesi ve gelişmesi bu işletmelerin dünyaya
açılmalarını sağlamıştır. İşletmelerin büyüyüp
gelişmeleri ve dışa açılmaları sonucu şirketlerimize
ortak olacak yatırımcıların, yapmış oldukları veya
yapmayı planladıkları yatırımlarda ana ölçüt, elde etmiş
oldukları bilgilerin güvenilirliğidir. Karar alıcılar,
şirketler tarafından açıklanan finansal bilgilerin,
verilecek karar için yeterli derecede güvenilir olup
olmadığını araştırırken, çeşitli yöntemler uygulamakta
ise de, açıklanan finansal bilgilerin güvenilir olup
olmadığının araştırılmasında başvurulan genel bir
yöntem, bu bilgilerin bağımsız bir kişi tarafından
denetlenerek doğrulanmasıdır. Başka bir ifade ile
işletmenin finansal tablolarının bağımsız denetimidir.
Gelişen sermaye piyasaları, bilgi kullanıcılarının
değişen bilgi ihtiyaçları, yabancı yatırımcıların
artması ve uluslararası boyutta ortaya çıkan ve ülke
ekonomilerini olumsuz etkileyen skandallar (Enron,
Worldcom gibi) bağımsız denetim çalışmalarının
güvenilirliğinin artırılması olgusunun boyutlarını
değiştirmektedir. Küreselleşen dünyada uluslararası iş
birliğinin gelişmesiyle, işletmelerin denetlenmiş
finansal tablolara sahip olmasının önemi artmıştır.
2000’li yılların başından itibaren Dünya genelinde
yaşanan büyük ölçekli finansal skandallar, düzenleyici
kurumların ve uluslararası nitelikteki meslek
kuruluşlarının harekete geçmesine yol açmış, muhasebe
denetimine ilişkin var olan kurallar yeniden ele alınmış
ve muhasebe denetiminin kalitesini yükseltmeye yönelik,
denetçi bağımsızlığını artırmaya yönelik yeni kurallar
ve kurumların (Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim
Standartları Kurumu) oluşturulmasına neden olmuştur.
Bu bağlamda Sarbanes Oxley Yasası (SOA) ve AB 8.
Yönergesi denetim mesleğine yeni açılımlar getirmiştir.
ABD’de 2002 yılında yayınlanan SOA’nın etkileri ve AB’de
de büyük çaplı finansal skandallarla (Parmalat, Ahold
gibi) karşılaşılması sonucu AB’de bağımsız denetimle
ilgili düzenlemeleri gözden geçirme çalışmalarını
hızlandırmıştır. AB’de bu amaçla 1996 yılında ‘Green
Paper’ adı verilen raporun hazırlanması ile başlayan ve
denetim mesleği için kamu politikalarının
geliştirilmesine yönelik bir sürecin sonucunda “AB
Şirketler Hukuku 8. Yönergesi” 17.05.2006 tarihinde
kabul edilmiştir. 8. Yönerge ile SOA’nın benzerlik
taşıyan bazı yönleri bulunmaktadır. Her iki düzenlemede;
finansal skandallardan sonra sermaye piyasalarında
kaybolan güvenin yeniden oluşturulması ve denetim
yetkisine sahip bağımsız bir “gözetim birimi”
oluşturulması amaçlanmıştır.
Yukarıdaki açıklamalar ve gelişmeler bağlamında
Türkiye’de de benzer çalışmalar yapılmıştır. TTK
çerçevesinde bağımsız denetim, KGK’nun kurulması,
Türkiye Denetim Standartları, bağımsız denetim
kuruluşlarının yetkilendirilmesi, bağımsız denetçilerin
yetkilendirilmesi, denetimde kalite kontrol çalışmaları,
denetimde etik, güvence denetimleri ve denetçiler için
sürekli eğitim bu çalışmalardan bazılarıdır.
Bağımsız denetim alanında meydana gelen büyük değişimler
nedeniyle bağımsız denetim sürecinin tüm adımlarının
detaylı bir şekilde ele alındığı bir çalışmanın
yapılmasının uygun olacağı düşünülmüştü. Özellikle
bağımız denetimde uygulayıcılara yol göstermek amacıyla
ele alınan ve uygulama örnekleri ile birlikte 17
bölümden oluşan kitabın bağımsız denetim mesleği ile
iştigal edenlere ve okuyucuya faydalı olması
dileğimizle.
Prof. Dr. Necdet SAĞLAM
Prof. Dr. Süleyman UYAR
SMMM, Bağımsız Denetçi Mehmet YOLCU
1. BÖLÜM: DENETİM KAVRAMI VE DENETİM TÜRLERİ
1.1. DENETİM VE DENETİM BENZERİ KAVRAMLAR 14
1.1.1. Denetimin Tanımı 14
1.1.2. Denetim Benzeri Kavramlar 16
1.2. DENETİMİN TARİHSEL GELİŞİM SÜRECİ 19
1.2.1. Denetimin Tarihçesi 19
1.2.2. Avrupa Birliği’nde Denetimin Gelişimi 23
1.2.3. Türkiye’de Denetimin Tarihsel Gelişimi 25
1.3. DENETİM TÜRLERİ VE HİZMETLER 37
1.3.1. Konu ve Amacına Göre Denetim Türleri ve
Hizmetleri 37
1.3.1.1. Bağımsız Denetim 38
1.3.1.2. Özel Amaçlı Denetim 42
1.3.1.3. Güvence Denetimi 43
1.3.1.4. İlgili Hizmetler 44
1.3.1.5. Uygunluk Denetimi 45
1.3.1.6. Faaliyet Denetimi 46
1.3.2. Denetçinin Statüsüne Göre Denetim Türleri 47
1.3.2.1. Bağımsız Denetim 47
1.3.2.2. İç Denetim 47
1.3.2.3. Kamu Denetimi 48
1.4. BAĞIMSIZ DENETİMİ GEREKLİ KILAN NEDENLER VE
BAĞIMSIZ DENETİMİN YARARLARI 49
1.4.1. Bağımsız Denetimi Gerekli Kılan Nedenler 49
1.4.2. Bağımsız Denetimin Yararları 52
1.4.2.1. İşletmeye Sağladığı Yararlar 52
1.4.2.2. Kamuya Sağladığı Yararlar 53
1.4.2.3. Devlete Sağladığı Yararlar 54
2. BÖLÜM: TÜRKİYE'DE BAĞIMSIZ DENETİM
2.1. BAĞIMSIZ DENETİME İLİŞKİN YASAL DÜZENLEMELER 57
2.1.1. KGK ve KGK Tarafından Yapılan Düzenlemeler 57
2.1.1.1. KGK’nın Teşkilat Yapısı ve Görevleri 57
2.1.1.2. Bağımsız Denetçiler ve Bağımsız Denetim Mesleği
58
2.1.2. 6012 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Tarafından
Yapılan Düzenlemeler 60
2.1.3. SPK Tarafından Yapılan Düzenlemeler 61
2.1.4. 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu Tarafından Yapılan
Düzenlemeler 63
2.2. BAĞIMSIZ DENETİMDE YETKİLENDİRME 64
2.2.1. Bağımsız Denetçilerin Yetkilendirilmesi 64
2.2.2. Bağımsız Denetim Kuruluşlarının Yetkilendirilmesi
68
2.2.3. Bağımsız Denetim Resmi Siciline Kayıt ve İlan 76
2.3. BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARININ VE DENETÇİLERİN
YÜKÜMLÜLÜKLERİ 78
2.3.1. Bağımsız Denetçinin Sorumlulukları 78
2.3.2. Mesleki Etik İlkelere Uyma 79
2.3.3. Bağımsızlık ve Bağımsızlığın Korunması 80
2.3.4. Reklam Yasağı 82
2.3.5. Haksız Rekabette Bulunmama 82
2.3.6. Sürekli Eğitim 83
2.3.7. Denetim Raporu Düzenleme ve Görüş Bildirme
Yükümlülüğü 84
2.3.8. Denetimde Kalite ve Güvenilirliğin Sağlanması 85
2.3.9. Kalite Kontrol Sistemi Oluşturma ve Mesleki
Sorumluluk Sigortası Yaptırma 85
2.3.10. Bildirimler 86
2.3.11. Saklama ve İbraz Yükümlülüğü 91
2.3.12. Şeffaflık Raporunun Hazırlanması ve Duyurulması
91
2.3.13. TTK’ndan Kaynaklanan Yükümlülükler ve Mücbir
Sebepler 93
2.4. BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARI VE DENETÇİLERİN
DENETİMİ VE İDARİ YAPTIRIMLAR 94
2.4.1. KGK Tarafından Yapılan İnceleme ve Denetimler 94
2.4.1.1. İdari Yaptırımlar 95
2.4.1.2. İdari Yaptırımlarla İlgili Diğer Hükümler 101
2.5. BAĞIMSIZ DENETİME TABİ İŞLETMELER 102
2.5.1. Genel Denetim Kriterleri 103
2.5.2. Herhangi Bir Ölçüte Tabi Olmaksızın Denetim
Kapsamında Olan Şirketler (Karara Ekli I Sayılı Liste)
103
2.5.3. Daha Düşük Ölçütler Belirlenen Özel Şirketler
(Karara Ekli II Sayılı Liste) 105
2.5.4. Denetim Kapsamı Dışında Bırakılan Şirketler 107
2.6. TÜRKİYE DENETİM STANDARTLARI 107
3. BÖLÜM: DENETİMDE ETİK
3.1. DENETİMDE ETİK KAVRAMI VE İLGİLİ STANDARTLAR 114
3.2. İLGİLİ STANDARTLARIN ÖZETİ 117
3.2.1. ETİK KURALLARA UYUM (BÖLÜM 100) 117
3.2.2. BAĞIMSIZ DENETÇİLER 122
3.2.3. BAĞIMSIZ DENETİMDE BAĞIMSIZLIK STANDARTLARI 173
3.2.4. DENETİM MÜŞTERİLERİNE GÜVENCE DIŞI HİZMETLERİN
SUNULMASI (BÖLÜM 601) 215
3.2.5. ÖZEL AMAÇLI FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN KULLANIM
VE DAĞITIM KONUSUNDA SINIRLAMA İÇEREN RAPORLAR (BAĞIMSIZ
DENETİM VE SINIRLI BAĞIMSIZ DENETİM) (BÖLÜM 800) 245
3.2.6. GÜVENCE DENETİMLERİNDE BAĞIMSIZLIK 247
4.
BÖLÜM: BAĞIMSIZ DENETİM SÜRECİ: MÜŞTERİNİN SEÇİMİ VE İŞİN KABUL
EDİLMESİ
4.1. MÜŞTERİNİN SEÇİMİ VE İŞİN KABUL EDİLMESİ 263
4.1.1. Müşterinin Teklif Talebi 266
4.1.2. Müşteri Kabulü 269
4.1.3. Denetimin Ön Şartları 274
4.1.4. Bağımsız Denetim Sözleşmesi 276
5.
BÖLÜM: BAĞIMSIZ DENETİM SÜRECİ: DENETİMİN PLANLANMASI
5.1. DENETİMİN PLANLANMASI 288
5.1.1. Müşteri Hakkında Bilgi Toplanması 291
5.1.2. Denetim Çalışmalarını Bölümleme 301
5.1.3. Genel Bağımsız Denetim Stratejisi 309
5.1.4. Bağımsız Denetim Çalışmasının Kapsamı 313
5.1.5. Dışarıdan Hizmet Alımlarına İlişkin Dış Denetçi
Çalışmalarının Kullanılması 314
5.1.6. İşletmenin Uzman Çalışmasından Faydalanması 318
5.1.7. Denetim Programı Taslağının Yazılması 320
5.1.8. Denetim Süresini ve Zamanını Belirleme 324
5.1.9. Denetim Ekibinin Görevlendirilmesi ve Gözetimi
325
6.
BÖLÜM: BAĞIMSIZ DENETİM SÜRECİ: DENETİMİN YÜRÜTÜLMESİ (KONTROL
TESTLERİ)
6.1. DENETİMİN YÜRÜTÜLMESİ (KONTROL TESTLERİ) 334
6.2. İÇ KONTROL SİSTEMİ VE UNSURLARI 335
6.2.1. Kontrol Ortamı 336
6.2.2. Risk Değerlendirme 339
6.2.3. Kontrol Faaliyetleri 346
6.2.4. Bilgi ve İletişim 349
6.2.5. Gözetim 350
6.3. KONTROL FAALİYETLERİNİN GÖZETİMİ VE KONTROL
TESTLERİ 352
6.3.1. Kontrol Testlerinin Niteliği 353
6.3.2. Kontrol Testlerinin Kapsamı 354
6.3.3. Kontrol Testlerinin Zamanlaması 355
6.4. İÇ KONTROL SİSTEMİNİ DEĞERLENDİRME 356
6.4.1. İç Kontrol Sisteminin İncelenmesi 358
6.4.2. İç Kontrol Eksikliklerinin Üst Yönetimden Sorumlu
Olanlara ve Yönetime Bildirilmesi 358
6.4.3. İç Kontrol Sistemini Belgelendirme (Çalışma
Kâğıtları) 359
6.4.4. İşletmenin İç Kontrol Sistemini Tanıma Yöntemleri
360
7.
BÖLÜM: BAĞIMSIZ DENETİMDE ÖNEMLİLİK VE RİSK
7.1. BAĞIMSIZ DENETİMDE ÖNEMLİLİK 363
7.1.1. Önemlilik Kavramı 363
7.1.2. Önemliliğin Hesaplanması 365
7.1.3. Belirli İşlem Sınıfları, Hesap Bakiyeleri veya
Açıklamalar İçin Önemlilik Düzeyi 369
7.1.4. Önemliliğin Denetimin Değişik Aşamalarında
Kullanılması 371
7.1.5. Yanlışlıkların Etkilerinin Değerlendirilmesi 374
7.2. BAĞIMSIZ DENETİMDE RİSK 384
7.2.1. Denetim Riski Unsurları 385
7.2.2. Bağımsız Denetimde Özel Dikkat Gerektiren Önemli
Riskler 387
7.2.3. Risk Değerlendirmesinin Gözden Geçirilmesi ve
Belgelendirme 389
7.2.4. Önemlilik İle Denetim Riski Arasındaki İlişki 390
7.2.5. Finansal Tablolardaki Önemli Yanlışlık Risklerine
Karşı Uygulanacak Risk Değerlendirme Teknikleri 391
8. BÖLÜM: BAĞIMSIZ DENETİMDE FİNANSAL TABLOLARIN ANALİZİ
8.1. FİNANSAL ANALİZ TÜRLERİ 397
8.2. FİNANSAL TABLOLARIN ANALİZİNDE KULLANILAN TEKNİKLER
399
8.2.1. Karşılaştırmalı Tablolar Analizi (Yatay Analiz)
399
8.2.2. Yüzde Yöntemi İle Analiz (Dikey Analiz) 405
8.2.3. Eğilim Yüzdeleri Yöntemi İle Analiz (Trend
Analizi) 411
8.2.4. Oranlar Yöntemi İle Analiz (Rasyo Analizi) 413
8.2.4.1. Likidite Durumunun Analizinde Kullanılan
Oranlar 414
8.2.4.2. Finansal (Finansal) Yapı Oranları 416
8.2.4.3. Faaliyet (Varlık Kullanım) Oranları 419
8.2.4.4. Karlılık Oranları 423
8.2.4.5. Ortaklara Kar Payı Belirlenmesinde Kullanılan
Oranlar 426
8.2.4.6. Finansal Yükümlülüklerin Karşılanmasında
Yeterli Gelirin Elde Edilip Edilmediğinin
Belirlenmesinde Kullanılan Oranlar 428
8.2.4.7. Kar ile İşgücünün Verimliliği Arasındaki
İlişkiyi Belirleyen Oranlar 430
9.
BÖLÜM: DENETİMDE KANIT TOPLAMA
9.1. DENETİM HEDEFLERİNİN BELİRLEMESİ VE DENETİM
AMAÇLARI 435
9.1.1. Yönetim İddiaları (Finansal Tablo İddiaları) 439
9.1.1.1. Gerçeklik (Var Olma) 441
9.1.1.2. Tamlık (Bütünlük) 442
9.1.1.3. Sahiplik 443
9.1.1.4. Değerleme ve Gidere Dönüştürme (Dağıtım) 444
9.1.1.5. Sınıflandırma 445
9.1.1.6. Dönemsellik 446
9.1.1.7. Doğruluk 446
9.1.1.8. Haklar ve Yükümlülükler 446
9.1.1.9. Sunuş ve Açıklama 447
9.2. BAĞIMSIZ DENETİM TEKNİKLERİ 447
9.2.1. Temel Bağımsız Denetim Teknikleri 448
9.2.2. Ek Bağımsız Denetim Teknikleri ve Maddi Doğrulama
Teknikleri 453
9.3. DENETİM KANITLARI 473
9.3.1. Yeterli ve Uygun Denetim Kanıtı 474
9.3.2. Denetim Kanıtlarının Niteliği ve Zamanlaması 475
9.3.3. Denetim Sürecinde Yönetimin Çalışma Kapsamını
Sınırlandırması Nedeniyle Yeterli ve Uygun Denetim
Kanıtı Elde Edilememesi 476
9.3.4. Denetimde Kanıt Türleri ve Özellikleri 478
9.3.5. Elde Edilen Bağımsız Denetim Kanıtlarının
Yeterlilik ve Uygunluğunun Değerlendirilmesi 485
9.3.6. Denetim Kanıtlarının Belgelendirilmesi 487
9.4. KANIT TOPLAMA SÜRECİNDE ÖRNEKLEME 488
9.4.1. Örnekleme Riski 490
9.4.2. Sapma ve Yanlışlıkların Niteliği ve Sebepleri 490
9.4.3. Örneklemin Tasarımı ve Örneklem Seçim Yöntemleri
491
9.4.4. Denetim Örneklemesinin Sonuçlarının
Değerlendirilmesi 496
9.4.5. Stoklar İle İlgili Denetim Kanıtları 497
9.5. İLİŞKİLİ TARAF İNCELEMELERİ 500
9.5.1. İşletmenin İlişkili Taraflarının Kimliği ve
İlişkili Taraf İşlemlerinin Anlaşılması 501
9.5.2. Hâkim Etkiye Sahip İlişkili Taraflar 502
9.5.3. İşletmenin İlişkili Taraf İlişkileri ve İşlemleri
Üzerindeki Kontrolleri 503
9.5.4. Önemli İlişkili Taraf İşlemlerine İzin Verilmesi
ve Bu İşlemlerin Onaylanması 506
9.5.5. İlişkili Taraf İlişkileri ve İşlemleri ile
Bağlantılı Risklere Karşı Yapılacak İşlemler 507
9.5.6. İşletmenin Olağan İş Akışı Dışında Gerçekleşen
Önemli İlişkili Taraf İşlemleri 510
9.5.7. İlişkili Taraf Bilgilerinin Denetim Ekibiyle
Paylaşılması 511
9.5.8. İlişkili Taraf İşlemlerine İlişkin Açıklamaların
Değerlendirilmesi 513
9.6. BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR 515
9.6.1. Finansal Tablolarda Düzeltme Gerektiren Olaylar
518
9.6.2. Finansal Tablolarda Açıklama Gerektiren Olaylar
518
9.6.3. Yönetimin Finansal Tablolarda Yapılacak
Değişikliği Onaylamaması veya Sınırlaması 519
9.6.4. Denetim Raporu İmzalanmasından Sonra Denetçinin
Haberdar Olduğu Olaylar 521
9.7. İŞLETMENİN SÜREKLİLİĞİ 521
9.7.1. İşletmenin Sürekliliği Varsayımına İlişkin
Denetçinin Sorumluluğu 523
9.7.2. İşletmenin Sürekliliği Varsayımına İlişkin Şüphe
Doğurabilecek Olay veya Şartlar 525
9.7.3. İşletmenin Sürekliliği Varsayımına İlişkin
Denetim Kanıtı olarak Yazılı Açıklamalar 527
9.7.4. İşletmenin Sürekliliğine İlişkin Yönetimin
Yaptığı Planın Değerlendirilmesi 531
9.7.5. İşletmenin Sürekliliği Varsayımının Denetçi
Raporlarına Etkisi 533
9.8. ŞARTA BAĞLI OLAYLAR VE MUHASEBE TAHMİNLERİ 534
9.8.1. Şarta Bağlı Olaylar 534
9.8.2. Muhasebe Tahminleri 536
9.9. GERÇEĞE UYGUN DEĞER HESAPLAMALARI 543
9.9.1. Varlık ve Yükümlülüklerde Gerçeğe Uygun Değer
Hesaplanması 544
9.9.2. Gerçeğe Uygun Değer Hesaplamalarında Riskin
Belirlenmesi 545
9.9.3. Gerçeğe Uygun Değer Hesaplaması İle İlgili
Bağımsız Denetim Kanıtı Toplanması 546
9.9.4. Gerçeğe Uygun Değer Hesaplamasında Kullanılan
Alternatif Yöntemlerin Uygunluğu 547
9.9.5. Gerçeğe Uygun Değer Hesaplamaları ve İlgili
Açıklamaların Test Edilmesi 549
9.9.6. Gerçeğe Uygun Değer Hesaplaması İle İlgili
Bağımsız Denetim Tekniklerinin Geliştirilmesi 550
9.9.7. Gerçeğe Uygun Değer Hesaplamalarında Kullanılan
Önemli Varsayımların Değerlendirilmesi 551
9.9.8. Gerçeğe Uygun Değerle İlgili Açıklamaların
Değerlendirilmesi 554
9.9.9. Toplanan Denetim Kanıtlarının Değerlendirilmesi
556
10.
BÖLÜM: BAŞLICA DENETİM İŞLEMLERİ VE HESAPLARIN DENETİMİ
10.1. BAŞLICA DENETİM İŞLEMLERİNİN YÜRÜTÜLMESİ 559
10.1.1. Kayıt ve Belgeler Üzerinde Yapılacak İncelemeler
559
10.2. BİLANÇO HESAPLARININ DENETİMİ 574
10.2.1. AKTİF HESAPLARIN DENETİMİ 574
10.2.1.1. Hazır Değerler Hesap Kalemlerinin Denetimi 574
10.2.1.2. Finansal Varlıklar ve Finansal Yatırımlar
Hesap Kalemlerinin Denetimi 583
10.2.1.3. Alacaklar (Ticari ve Diğer Alacaklar) Hesap
Kalemlerinin Denetimi 593
10.2.1.4. Stoklar Hesap Kalemlerinin Denetimi 606
10.2.1.5. Avans Hesap Kalemlerinin Denetimi 613
10.2.1.6. Yıllara Yaygın İnşaat, Onarım ve Hakediş Hesap
Kalemlerinin Denetimi 619
10.2.1.7. Diğer Dönen/Duran Varlıklar Hesap Kalemlerinin
Denetimi 622
10.2.1.8. Maddi Duran Varlıklar Hesap Kalemlerinin
Denetimi 627
10.2.1.9. Maddi Olmayan Duran Varlıklar Hesap
Kalemlerinin Denetimi 642
10.2.1.10. Özel Tükenmeye Tabi Varlık Hesap Kalemlerinin
Denetimi 650
10.2.2. PASİF HESAPLARIN DENETİMİ 653
10.2.2.1. Mali Borçlar Hesap Kalemlerinin Denetimi 653
10.2.2.2. Ticari ve Diğer Borçlar Hesap Kalemlerinin
Denetimi 659
10.2.2.3. Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülüklerin
Denetimi 667
10.2.2.4. Kısa ve Uzun Vadeli Borç ve Gider Karşılıkları
ve Diğer Yabancı Kaynak Hesaplarının Denetimi 672
10.2.2.5. Öz Kaynak Hesaplarının Denetimi 675
10.3. GELİR TABLOSU HESAPLARININ DENETİMİ 682
10.3.1. Maliyet ve Dönem Giderleri Hesaplarına
Uygulanacak Uygunluk Testleri 683
10.3.2. Satışlar ve Diğer Gelirler Hesaplarının Analizi
ve İncelenmesi 683
10.3.3. Maliyet ve Dönem Giderleri Hesaplarına
Uygulanacak Uygunluk Testleri 688
10.3.4. Dönem Gider Hesaplarının Analizi ve İncelenmesi
689
11.
BÖLÜM: DENETİMDE HİLE
11.1. HİLELİ (GERÇEĞE AYKIRI) FİNANSAL RAPORLAMA 697
11.2. VARLIKLARI KÖTÜYE KULLANMA 699
11.3. BAĞIMSIZ DENETÇİNİN HİLEYE İLİŞKİN SORUMLULUKLARI
700
11.4. HİLE KAYNAKLI ÖNEMLİ YANLIŞLIK RİSKLERİNİN
BELİRLENMESİ VE YÖNETİM/ÜST YÖNETİM İLE KURULACAK
İLETİŞİM 703
12.
BÖLÜM: DENETİMDE KALİTE KONTROL
12.1. DENETİM KURULUŞUNDA KALİTE KONTROL SİSTEMİ
OLUŞTURULMASI 707
12.2. DENETİM ŞİRKETİ BÜNYESİNDE KALİTEYE İLİŞKİN
LİDERLİK SORUMLULUKLARI 709
12.3. İNSAN KAYNAKLARI 710
12.4. İLGİLİ ETİK HÜKÜMLER VE DENETİM KURULUŞUNUN KALİTE
KONTROL SİSTEMİNİN YÜRÜTÜLMESİNDEN SORUMLU OLAN KİŞİ
VEYA KİŞİLERİN GÖREVLENDİRİLMESİ 712
12.5. MÜŞTERİ KABULÜ VE DEVAMLILIĞI 714
12.6. DENETİM KURULUŞU TARAFINDAN DENETİMİN KALİTESİNİN
GÖZDEN GEÇİRİLMESİ 716
12.7. DENETİMİN KALİTESİNE YÖNELİK GÖZDEN GEÇİRMENİN
BELGELENDİRİLMESİ VE GÖRÜŞ FARKLILIKLARI 718
12.8. DENETİM KURULUŞUNUN KALİTE KONTROL POLİTİKA VE
SİSTEMLERİNİN İZLENMESİ 719
12.9. TESPİT EDİLEN EKSİKLİKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ 721
12.10. ŞİKÂYET VE İDDİALAR VE KALİTE KONTROL SİSTEMİNİN
BELGELENDİRİLMESİ 723
13. BÖLÜM: DENETİM ÇALIŞMALARININ TAMAMLANMASI VE DENETİMDE
RAPORLAMA
13.1. DENETİM ÇALIŞMALARININ TAMAMLANMASI 726
13.1.1. Denetim Programının Yeniden Gözden Geçirilmesi
726
13.1.2. Gelecekteki Olası Belirsizliklerin
Değerlendirilmesi 727
13.1.3. Bilânço Tarihinden Sonraki Önemli Olayların
Gözden Geçirilmesi 727
13.1.4. İlişkili Taraf İşlemlerinin Gözden Geçirilmesi
728
13.1.5. Analitik Testler Yapılması 729
13.1.6. Müşteri İşletmeden Beyan (Teyit Mektubu) Mektubu
Alınması 730
13.2. DENETİM SONUÇLARINI DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI 733
13.3. DENETİMDE RAPORLAMA 734
13.3.1. Finansal Tablolara İlişkin Görüşün Oluşturulması
ve Görüş Türleri 736
13.3.2. Finansal Tablolara İlişkin Görüşün
Oluşturulmasında Karşılaştırmalı Bilgiler 743
13.3.3. Önceki Dönem Finansal Tablolarındaki
Yanlışlıklar 745
13.3.4. Üst Yönetimden Sorumlu Olanlarla İletişim 746
13.3.5. Bağımsız Denetçi Raporunun Teslimi 747
13.3.6. Bağımsız Denetçi Raporunun Bölümleri 748
13.4. ÖRNEK BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORLARI 753
13.4.1. Olumlu Denetçi Raporu Örneği 753
13.4.2. Dikkat Çekilen Hususlar Bölümü Eklenen Denetçi
Raporu Örneği 757
13.4.3. İşletmenin Sürekliliğiyle İlgili Önemli
Belirsizlik Bölümü Eklenen Denetçi Raporu Örneği 760
13.4.4. Sınırlı Olumlu Denetçi Raporu Örneği 762
13.4.5. Olumsuz Denetçi Raporu Örneği 765
13.4.5. Görüş Vermekten Kaçınma Denetçi Raporu Örneği
767
13.5. YÖNETİM KURULU YILLIK FAALİYET RAPORUNA İLİŞKİN
BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU 769
13.5.1. Yıllık Faaliyet Raporunun Hazırlanması ve
Özellikleri 769
13.5.2. Yıllık Faaliyet Raporunun İçeriği 770
13.5.3. Yıllık Faaliyet Raporunun Sunumu 772
13.5.4. Yıllık Faaliyet Raporunda Yer Alan Bilgilerin
Denetlenmesi ve Örnek Denetçi Raporu 773
14.
BÖLÜM: BAĞIMSIZ DENETİM ÇALIŞMALARININ BELGELENDİRİLMESİ VE
ÇALIŞMA KAĞITLARI
14.1. ÇALIŞMA KÂĞITLARI VE DENETİM DOSYASININ
HAZIRLANMASI 777
14.2. ÇALIŞMA KÂĞITLARININ İÇERİK, ŞEKİL VE KAPSAMI 779
14.3. ÇALIŞMA KÂĞITLARI TÜRLERİ 782
14.4. DENETİM ÇALIŞMALARININ BELGELENDİRİLMESİ 785
14.5. ÇALIŞMA KÂĞITLARININ SINIFLANDIRILMASI 786
14.6. ÇALIŞMA KÂĞITLARININ YENİDEN DÜZENLENMESİ 789
14.7. ÇALIŞMA KAĞITLARININ BİRLEŞTİRİLMESİ VE SAKLANMASI
791
14.8. ÇALIŞMA KÂĞIDINDA BULUNMASI GEREKEN BİLGİLERLE
İLGİLİ ÖRNEKLER 795
15.
BÖLÜM: TOPLULUK FİNANSAL TABLOLARININ BAĞIMSIZ DENETİMİ
(TOPLULUĞA BAĞLI BİRİM DENETÇİLERİNİN ÇALIŞMALARI DÂHİL)
15.1. DENETİM SÖZLEŞMESİNİN KABULÜ VE DEVAM ETTİRİLMESİ
810
15.2. TOPLULUK BAĞIMSIZ DENETÇİSİNİN TOPLULUĞA BAĞLI
DİĞER İŞLETMELERİN BAĞIMSIZ DENETÇİLERİNİN
ÇALIŞMALARINDAN YARARLANMASI 813
15.3. TOPLULUK FİNANSAL TABLOLARINDA HİLE 818
15.4. TOPLULUK FİNANSAL TABLOLARI İÇİN ÖNEMLİLİĞİN VE
RİSKİN BELİRLENMESİ 820
15.5. TOPLULUK FİNANSAL TABLOLARINDAKİ ÖNEMLİ YANLIŞLIK
RİSKLERİ VE MÜTEAKİP DENETİM TEKNİKLERİ 823
15.6. TOPLULUĞA BAĞLI BİRİM DENETÇİSİNİN TANINMASI VE
KANIT TOPLANMASI 825
15.7. TOPLULUK DENETİM EKİBİNİN HATA VEYA HİLE TESPİTİ
DURUMUNDA BİLDİRİM ZORUNLULUĞU 830
15.8. KONSOLİDASYON SÜRECİ 833
16. BÖLÜM: GÜVENCE DENETİMLERİ
16.1. GÜVENCE DENETİMİ KAVRAMI VE İLGİLİ STANDARTLAR 839
16.2. GDS 3000: TARİHİ FİNANSAL BİLGİLERİN BAĞIMSIZ
DENETİMİ VEYA SINIRLI BAĞIMSIZ DENETİMİ DIŞINDAKİ
GÜVENCE DENETİMLERİ 840
16.2.1. Giriş ve Kapsam 840
16.2.2. Güvence Denetiminin Yürütülmesinde Denetçinin
Amaçları 843
16.2.3. Denetimin Güvence Denetimi Standartlarına Uygun
Olarak Yürütülmesi 844
16.2.4. Müşteri İlişkisinin ve Sözleşmenin Kabulü ve
Devam Ettirilmesi 845
16.2.5. Kıstasların Uygunluğu ve Erişilebilirliği 846
16.2.6. Denetimin Planlanması ve Yürütülmesi 848
16.2.7. Güvence Denetiminde Kanıt Toplama ve Raporlama
849
16.2.8. Güvence Denetiminde Kalite Kontrol 855
16.3. GDS 3400: İLERİYE YÖNELİK FİNANSAL BİLGİLERİN
İNCELENMESİ 857
16.3.1. Denetimin Kabulü 858
16.3.2. İşe İlişkin Bilgi ve Kapsanan Dönem 859
16.3.3. İnceleme Prosedürleri 860
16.3.4. İleriye Yönelik Finansal Bilgilerin
İncelenmesine İlişkin Rapor ve Görüş Türleri 862
16.4. GDS 3402: HİZMET KURULUŞUNDAKİ KONTROLLERE İLİŞKİN
GÜVENCE RAPORLARI 864
16.4.1. Denetim Sözleşmesinin Kabulü ve Devam
Ettirilmesi 865
16.4.2. Hizmet Kuruluşunun Sistemi Hakkında Bilgi
-Kanaat- Edinilmesi 867
16.4.3. Hizmet Kuruluşu Denetçisinin Güvence Raporunu
Hazırlaması 868
16.4.4. Güvence Raporu Türleri 873
Örnek 1: 2 nci Tip Hizmet Kuruluşu Denetçisinin Güvence
Raporu 876
Örnek 2: Sınırlı Olumlu Görüş – Hizmet Kuruluşu
Denetçisi Yeterli Ve Uygun Kanıt Elde Edememiştir 878
16.5. GDS 3420: BİR İZAHNAMEDE YER ALAN PROFORMA
FİNANSAL BİLGİLERİN DERLENMESİNE İLİŞKİN RAPORLAMA
YAPMAK ÜZERE ÜSTLENİLEN GÜVENCE DENETİMLERİ 880
16.5.1. Denetçinin Amaçları 882
16.5.2. Denetimin Kabulü 883
16.5.3. Görüş Türleri 885
Örnek: Olumlu Görüş İçeren Denetçi Raporu Örneği 887
16.6. 2004 SAYILI SAYILI İCRA VE İFLAS KANUNU’NUN
286/1-(E) MADDESİ VE KONKORDATO TALEBİNE EKLENECEK
BELGELER HAKKINDA YÖNETMELİK KAPSAMINDA YAPILACAK
DENETİM SONUCUNDA DÜZENLENECEK RAPOR 889
16.7. T.C. MERKEZ BANKASININ SİSTEMİK RİSK VERİ TAKİP
SİSTEMİ VERİ FORMUNA İLİŞKİN BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU 895
16.8. KREDİ BAŞVURU İŞLEMLERİNE İLİŞKİN ANALİZ TABLOSU
BAĞIMSIZ DENETÇİ MAKUL GÜVENCE RAPORU 901
16.9. TEK BİR FİNANSAL TABLOYA VE FİNANSAL TABLODAKİ
BELİRLİ BİR UNSURA İLİŞKİN DENETÇİ RAPORU ÖRNEKLERİ 906
16.10. ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN RAPOR VERMEK
ÜZERE YAPILAN DENETİMLER 919
17.
BÖLÜM: KGK TARAFINDAN AÇIKLANAN GÖZETİM, İNCELEME FAALİYETLERİ
RAPORLARI VE KURUL KARARLARI
17.1. GÖZETİM FAALİYETLERİ RAPORLARI 927
17.1.1. Gözetim Faaliyetleri Kapsamında Kuruma Yapılan
Zorunlu Bildirimler 927
17.1.2. Gözetim Konuları 928
17.1.3. Sözleşmeler Üzerinde Kontrolü Yapılan Gözetim
Konuları 929
17.1.4. Denetime Yetkili Olunan Alanların Kontrolü 930
17.1.5. Bağımsız Denetim Raporları Üzerinde Kontrolü
Yapılan Gözetim Konuları 942
17.1.6. GÖZETİM FAALİYETİ SONUÇLARI 945
17.1.7. TESPİT EDİLEN İLGİLİ MEVZUAT VE AYKIRILIK
HÜKÜMLERİ 947
17.2. KGK İNCELEME FAALİYETLERİ RAPORLARI 948
17.2.1. İnceleme Süreci 949
17.2.2.Yıllık İnceleme Planı 949
17.2.3.Dosya İncelemeleri 949
17.2.4.Kalite Kontrol Sistemine Yönelik İncelemeler 950
17.2.5. İNCELEMELERDE TESPİT EDİLEN ÖNEMLİ BULGULAR 951
17.2.6. TESPİT EDİLEN BULGULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ 952
17.2.7. İNCELEMELERDE TESPİT EDİLEN İLGİLİ MEVZUAT VE
AYKIRILIK HÜKÜMLERİ VE UYGULANAN YAPTIRIMLAR 964
17.2.8. İNCELEMELERDE TESPİT EDİLEN İLGİLİ MEVZUAT VE
AYKIRILIK HÜKÜMLERİNE UYGULANAN YAPTIRIMLAR 965
17.3 KGK DENETİM STANDARTLARI KURUL KARARLARI 966
17.3.1. MEVZUAT UYGULAMASI KURUL KARARLARI: BAĞIMSIZ
DENETİME TABİ OLUP TMS’LERİ UYGULAMAYAN ŞİRKETLERİN
FİNANSAL TABLOLARININ HAZIRLANMASINDA VE SUNULMASINDA
UYGULANACAK İLAVE HUSUSLAR 966
17.3.2. ROTASYON UYGULAMASI 967
17.3.3. CARİ YIL DENETİMLERİNİN YANI SIRA GEÇMİŞ HESAP
DÖNEMLERİNE İLİŞKİN YAPILAN DENETİMLERİN ROTASYON
SÜRESİNİN HESAPLANMASINDA DİKKATE ALINMAMASI 968
17.3.4. KAYİK HARİÇ SORUMLU DENETÇİ OLARAK
YETKİLENDİRİLMİŞ OLANLARIN 1/1/2017 TARİHİNDEN SONRAKİ
DURUMU 969
17.3.5. DENETİM KURULUŞU YETKİLENDİRİLME ŞARTLARINDAN
13/1-İ MADDESİNİN UYGULANMASI 969
17.3.6. MEVZUAT UYGULAMASI KURUL KARARLARI: TTK 376.
MADDE UYGULAMASINDA SERMAYENİN TAMAMLANMASI AMACIYLA
ŞİRKETE YAPILAN ÖDEMENİN TMS KAPSAMINDA FİNANSAL
TABLOLARDA SUNUMU 971
17.3.7. MEVZUAT UYGULAMASI KURUL KARARLARI: BAĞIMSIZ
DENETÇİ YA DA BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞUNDAN ALINAN
HİZMETLERE İLİŞKİN ÜCRETLERİN AÇIKLANMASI 973
EKLER
EK I - ÖRNEK UYGULAMA (FİNANSAL TABLOLARIN BOBİFRS’NA
ÇEVRİMİ VE DENETİM RAPORU 976
EK II - ÖRNEK UYGULAMA (FİNANSAL TABLOLARIN TMS/TFRS’NA
ÇEVRİMİ VE DENETİM RAPORU 1053
EK III - BAĞIMSIZ DENETİMDE KULLANILAN ÇALIŞMA KAĞITLARI
ÖRNEKLERİ 1119
EK IV - TÜRKİYE DENETİM STANDARTLARI ÖZETLERİ 1172
KISALTMALAR LİSTESİ 1252
KAYNAKLAR 1254
TOPLAM 1.255 SAYFA
 |