YOĞUN İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ.
STOKLARIMIZ TÜKENDİ!

MEVZUAT - UYGULAMA - ÖRNEKLER
Kitabı sadece sitemizden temin edebilirsiniz. Sınırlı Sayıda Özel Baskı!


 
Bağımsız Denetim Uygulama Rehberi Kitabı


 




 
BAĞIMSIZ DENETÇİNİN
EL KİTABI ÇIKTI

 
 
 
 

Prof. Dr. Necdet SAĞLAM
Prof. Dr. Süleyman UYAR
SMMM Mehmet YOLCU

 

 

 

 
 

 2022 YILI GÜNCEL BASKI 
Sınırlı sayıda basılan MuhasebeTR Yayınlarını sadece sitemizden temin edebilirsiniz.
SAYFA SAYISI: 
1.255

ÖNSÖZ
Günümüz dünyası, birçok bakımdan hızlı dönüşümler yaşamaktadır. Gerek teknolojide, gerek ekonomide ve gerekse sosyal yapılarda izlediğimiz bu değişiklikler, doğal olarak ülkemizi de derinden etkilemektedir. Teknolojinin yarattığı inanılmaz olanaklar; dünya ticaretinin çok sayıda ve çok farklı noktadan birbirleriyle bağlantı kurmasını, bu bağlantıların yeni bağlantıları yaratmasını ve bir ilişkiler ağı oluşturarak hızla tüm dünyayı kapsamakta ve sonuç olarak ticaret ve finans hareketlerinin karmaşıklaşmasını yaratmaktadır. Ülkemiz işletmelerinin ekonomik olarak büyümesi ve gelişmesi bu işletmelerin dünyaya açılmalarını sağlamıştır. İşletmelerin büyüyüp gelişmeleri ve dışa açılmaları sonucu şirketlerimize ortak olacak yatırımcıların, yapmış oldukları veya yapmayı planladıkları yatırımlarda ana ölçüt, elde etmiş oldukları bilgilerin güvenilirliğidir. Karar alıcılar, şirketler tarafından açıklanan finansal bilgilerin, verilecek karar için yeterli derecede güvenilir olup olmadığını araştırırken, çeşitli yöntemler uygulamakta ise de, açıklanan finansal bilgilerin güvenilir olup olmadığının araştırılmasında başvurulan genel bir yöntem, bu bilgilerin bağımsız bir kişi tarafından denetlenerek doğrulanmasıdır. Başka bir ifade ile işletmenin finansal tablolarının bağımsız denetimidir.

Gelişen sermaye piyasaları, bilgi kullanıcılarının değişen bilgi ihtiyaçları, yabancı yatırımcıların artması ve uluslararası boyutta ortaya çıkan ve ülke ekonomilerini olumsuz etkileyen skandallar (Enron, Worldcom gibi) bağımsız denetim çalışmalarının güvenilirliğinin artırılması olgusunun boyutlarını değiştirmektedir. Küreselleşen dünyada uluslararası iş birliğinin gelişmesiyle, işletmelerin denetlenmiş finansal tablolara sahip olmasının önemi artmıştır. 2000’li yılların başından itibaren Dünya genelinde yaşanan büyük ölçekli finansal skandallar, düzenleyici kurumların ve uluslararası nitelikteki meslek kuruluşlarının harekete geçmesine yol açmış, muhasebe denetimine ilişkin var olan kurallar yeniden ele alınmış ve muhasebe denetiminin kalitesini yükseltmeye yönelik, denetçi bağımsızlığını artırmaya yönelik yeni kurallar ve kurumların (Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu) oluşturulmasına neden olmuştur.

Bu bağlamda Sarbanes Oxley Yasası (SOA) ve AB 8. Yönergesi denetim mesleğine yeni açılımlar getirmiştir. ABD’de 2002 yılında yayınlanan SOA’nın etkileri ve AB’de de büyük çaplı finansal skandallarla (Parmalat, Ahold gibi) karşılaşılması sonucu AB’de bağımsız denetimle ilgili düzenlemeleri gözden geçirme çalışmalarını hızlandırmıştır. AB’de bu amaçla 1996 yılında ‘Green Paper’ adı verilen raporun hazırlanması ile başlayan ve denetim mesleği için kamu politikalarının geliştirilmesine yönelik bir sürecin sonucunda “AB Şirketler Hukuku 8. Yönergesi” 17.05.2006 tarihinde kabul edilmiştir. 8. Yönerge ile SOA’nın benzerlik taşıyan bazı yönleri bulunmaktadır. Her iki düzenlemede; finansal skandallardan sonra sermaye piyasalarında kaybolan güvenin yeniden oluşturulması ve denetim yetkisine sahip bağımsız bir “gözetim birimi” oluşturulması amaçlanmıştır.

Yukarıdaki açıklamalar ve gelişmeler bağlamında Türkiye’de de benzer çalışmalar yapılmıştır. TTK çerçevesinde bağımsız denetim, KGK’nun kurulması, Türkiye Denetim Standartları, bağımsız denetim kuruluşlarının yetkilendirilmesi, bağımsız denetçilerin yetkilendirilmesi, denetimde kalite kontrol çalışmaları, denetimde etik, güvence denetimleri ve denetçiler için sürekli eğitim bu çalışmalardan bazılarıdır.

Bağımsız denetim alanında meydana gelen büyük değişimler nedeniyle bağımsız denetim sürecinin tüm adımlarının detaylı bir şekilde ele alındığı bir çalışmanın yapılmasının uygun olacağı düşünülmüştü. Özellikle bağımız denetimde uygulayıcılara yol göstermek amacıyla ele alınan ve uygulama örnekleri ile birlikte 17 bölümden oluşan kitabın bağımsız denetim mesleği ile iştigal edenlere ve okuyucuya faydalı olması dileğimizle.

Prof. Dr. Necdet SAĞLAM
Prof. Dr. Süleyman UYAR
SMMM, Bağımsız Denetçi Mehmet YOLCU

 


 

 

 


 

İÇİNDEKİLER



1. BÖLÜM: DENETİM KAVRAMI VE DENETİM TÜRLERİ
1.1. DENETİM VE DENETİM BENZERİ KAVRAMLAR 14
1.1.1. Denetimin Tanımı 14
1.1.2. Denetim Benzeri Kavramlar 16
1.2. DENETİMİN TARİHSEL GELİŞİM SÜRECİ 19
1.2.1. Denetimin Tarihçesi 19
1.2.2. Avrupa Birliği’nde Denetimin Gelişimi 23
1.2.3. Türkiye’de Denetimin Tarihsel Gelişimi 25
1.3. DENETİM TÜRLERİ VE HİZMETLER 37
1.3.1. Konu ve Amacına Göre Denetim Türleri ve Hizmetleri 37
1.3.1.1. Bağımsız Denetim 38
1.3.1.2. Özel Amaçlı Denetim 42
1.3.1.3. Güvence Denetimi 43
1.3.1.4. İlgili Hizmetler 44
1.3.1.5. Uygunluk Denetimi 45
1.3.1.6. Faaliyet Denetimi 46
1.3.2. Denetçinin Statüsüne Göre Denetim Türleri 47
1.3.2.1. Bağımsız Denetim 47
1.3.2.2. İç Denetim 47
1.3.2.3. Kamu Denetimi 48
1.4. BAĞIMSIZ DENETİMİ GEREKLİ KILAN NEDENLER VE BAĞIMSIZ DENETİMİN YARARLARI 49
1.4.1. Bağımsız Denetimi Gerekli Kılan Nedenler 49
1.4.2. Bağımsız Denetimin Yararları 52
1.4.2.1. İşletmeye Sağladığı Yararlar 52
1.4.2.2. Kamuya Sağladığı Yararlar 53
1.4.2.3. Devlete Sağladığı Yararlar 54

2. BÖLÜM: TÜRKİYE'DE BAĞIMSIZ DENETİM
2.1. BAĞIMSIZ DENETİME İLİŞKİN YASAL DÜZENLEMELER 57
2.1.1. KGK ve KGK Tarafından Yapılan Düzenlemeler 57
2.1.1.1. KGK’nın Teşkilat Yapısı ve Görevleri 57
2.1.1.2. Bağımsız Denetçiler ve Bağımsız Denetim Mesleği 58
2.1.2. 6012 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Tarafından Yapılan Düzenlemeler 60
2.1.3. SPK Tarafından Yapılan Düzenlemeler 61
2.1.4. 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu Tarafından Yapılan Düzenlemeler 63
2.2. BAĞIMSIZ DENETİMDE YETKİLENDİRME 64
2.2.1. Bağımsız Denetçilerin Yetkilendirilmesi 64
2.2.2. Bağımsız Denetim Kuruluşlarının Yetkilendirilmesi 68
2.2.3. Bağımsız Denetim Resmi Siciline Kayıt ve İlan 76
2.3. BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARININ VE DENETÇİLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 78
2.3.1. Bağımsız Denetçinin Sorumlulukları 78
2.3.2. Mesleki Etik İlkelere Uyma 79
2.3.3. Bağımsızlık ve Bağımsızlığın Korunması 80
2.3.4. Reklam Yasağı 82
2.3.5. Haksız Rekabette Bulunmama 82
2.3.6. Sürekli Eğitim 83
2.3.7. Denetim Raporu Düzenleme ve Görüş Bildirme Yükümlülüğü 84
2.3.8. Denetimde Kalite ve Güvenilirliğin Sağlanması 85
2.3.9. Kalite Kontrol Sistemi Oluşturma ve Mesleki Sorumluluk Sigortası Yaptırma 85
2.3.10. Bildirimler 86
2.3.11. Saklama ve İbraz Yükümlülüğü 91
2.3.12. Şeffaflık Raporunun Hazırlanması ve Duyurulması 91
2.3.13. TTK’ndan Kaynaklanan Yükümlülükler ve Mücbir Sebepler 93
2.4. BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARI VE DENETÇİLERİN DENETİMİ VE İDARİ YAPTIRIMLAR 94
2.4.1. KGK Tarafından Yapılan İnceleme ve Denetimler 94
2.4.1.1. İdari Yaptırımlar 95
2.4.1.2. İdari Yaptırımlarla İlgili Diğer Hükümler 101
2.5. BAĞIMSIZ DENETİME TABİ İŞLETMELER 102
2.5.1. Genel Denetim Kriterleri 103
2.5.2. Herhangi Bir Ölçüte Tabi Olmaksızın Denetim Kapsamında Olan Şirketler (Karara Ekli I Sayılı Liste) 103
2.5.3. Daha Düşük Ölçütler Belirlenen Özel Şirketler (Karara Ekli II Sayılı Liste) 105
2.5.4. Denetim Kapsamı Dışında Bırakılan Şirketler 107
2.6. TÜRKİYE DENETİM STANDARTLARI 107

3. BÖLÜM: DENETİMDE ETİK
3.1. DENETİMDE ETİK KAVRAMI VE İLGİLİ STANDARTLAR 114
3.2. İLGİLİ STANDARTLARIN ÖZETİ 117
3.2.1. ETİK KURALLARA UYUM (BÖLÜM 100) 117
3.2.2. BAĞIMSIZ DENETÇİLER 122
3.2.3. BAĞIMSIZ DENETİMDE BAĞIMSIZLIK STANDARTLARI 173
3.2.4. DENETİM MÜŞTERİLERİNE GÜVENCE DIŞI HİZMETLERİN SUNULMASI (BÖLÜM 601) 215
3.2.5. ÖZEL AMAÇLI FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN KULLANIM VE DAĞITIM KONUSUNDA SINIRLAMA İÇEREN RAPORLAR (BAĞIMSIZ DENETİM VE SINIRLI BAĞIMSIZ DENETİM) (BÖLÜM 800) 245
3.2.6. GÜVENCE DENETİMLERİNDE BAĞIMSIZLIK 247
 

4. BÖLÜM: BAĞIMSIZ DENETİM SÜRECİ: MÜŞTERİNİN SEÇİMİ VE İŞİN KABUL EDİLMESİ
4.1. MÜŞTERİNİN SEÇİMİ VE İŞİN KABUL EDİLMESİ 263
4.1.1. Müşterinin Teklif Talebi 266
4.1.2. Müşteri Kabulü 269
4.1.3. Denetimin Ön Şartları 274
4.1.4. Bağımsız Denetim Sözleşmesi 276
 

5. BÖLÜM: BAĞIMSIZ DENETİM SÜRECİ: DENETİMİN PLANLANMASI
5.1. DENETİMİN PLANLANMASI 288
5.1.1. Müşteri Hakkında Bilgi Toplanması 291
5.1.2. Denetim Çalışmalarını Bölümleme 301
5.1.3. Genel Bağımsız Denetim Stratejisi 309
5.1.4. Bağımsız Denetim Çalışmasının Kapsamı 313
5.1.5. Dışarıdan Hizmet Alımlarına İlişkin Dış Denetçi Çalışmalarının Kullanılması 314
5.1.6. İşletmenin Uzman Çalışmasından Faydalanması 318
5.1.7. Denetim Programı Taslağının Yazılması 320
5.1.8. Denetim Süresini ve Zamanını Belirleme 324
5.1.9. Denetim Ekibinin Görevlendirilmesi ve Gözetimi 325
 

6. BÖLÜM: BAĞIMSIZ DENETİM SÜRECİ: DENETİMİN YÜRÜTÜLMESİ (KONTROL TESTLERİ)
6.1. DENETİMİN YÜRÜTÜLMESİ (KONTROL TESTLERİ) 334
6.2. İÇ KONTROL SİSTEMİ VE UNSURLARI 335
6.2.1. Kontrol Ortamı 336
6.2.2. Risk Değerlendirme 339
6.2.3. Kontrol Faaliyetleri 346
6.2.4. Bilgi ve İletişim 349
6.2.5. Gözetim 350
6.3. KONTROL FAALİYETLERİNİN GÖZETİMİ VE KONTROL TESTLERİ 352
6.3.1. Kontrol Testlerinin Niteliği 353
6.3.2. Kontrol Testlerinin Kapsamı 354
6.3.3. Kontrol Testlerinin Zamanlaması 355
6.4. İÇ KONTROL SİSTEMİNİ DEĞERLENDİRME 356
6.4.1. İç Kontrol Sisteminin İncelenmesi 358
6.4.2. İç Kontrol Eksikliklerinin Üst Yönetimden Sorumlu Olanlara ve Yönetime Bildirilmesi 358
6.4.3. İç Kontrol Sistemini Belgelendirme (Çalışma Kâğıtları) 359
6.4.4. İşletmenin İç Kontrol Sistemini Tanıma Yöntemleri 360
 

7. BÖLÜM: BAĞIMSIZ DENETİMDE ÖNEMLİLİK VE RİSK
7.1. BAĞIMSIZ DENETİMDE ÖNEMLİLİK 363
7.1.1. Önemlilik Kavramı 363
7.1.2. Önemliliğin Hesaplanması 365
7.1.3. Belirli İşlem Sınıfları, Hesap Bakiyeleri veya Açıklamalar İçin Önemlilik Düzeyi 369
7.1.4. Önemliliğin Denetimin Değişik Aşamalarında Kullanılması 371
7.1.5. Yanlışlıkların Etkilerinin Değerlendirilmesi 374
7.2. BAĞIMSIZ DENETİMDE RİSK 384
7.2.1. Denetim Riski Unsurları 385
7.2.2. Bağımsız Denetimde Özel Dikkat Gerektiren Önemli Riskler 387
7.2.3. Risk Değerlendirmesinin Gözden Geçirilmesi ve Belgelendirme 389
7.2.4. Önemlilik İle Denetim Riski Arasındaki İlişki 390
7.2.5. Finansal Tablolardaki Önemli Yanlışlık Risklerine Karşı Uygulanacak Risk Değerlendirme Teknikleri 391
 

8. BÖLÜM: BAĞIMSIZ DENETİMDE FİNANSAL TABLOLARIN ANALİZİ
8.1. FİNANSAL ANALİZ TÜRLERİ 397
8.2. FİNANSAL TABLOLARIN ANALİZİNDE KULLANILAN TEKNİKLER 399
8.2.1. Karşılaştırmalı Tablolar Analizi (Yatay Analiz) 399
8.2.2. Yüzde Yöntemi İle Analiz (Dikey Analiz) 405
8.2.3. Eğilim Yüzdeleri Yöntemi İle Analiz (Trend Analizi) 411
8.2.4. Oranlar Yöntemi İle Analiz (Rasyo Analizi) 413
8.2.4.1. Likidite Durumunun Analizinde Kullanılan Oranlar 414
8.2.4.2. Finansal (Finansal) Yapı Oranları 416
8.2.4.3. Faaliyet (Varlık Kullanım) Oranları 419
8.2.4.4. Karlılık Oranları 423
8.2.4.5. Ortaklara Kar Payı Belirlenmesinde Kullanılan Oranlar 426
8.2.4.6. Finansal Yükümlülüklerin Karşılanmasında Yeterli Gelirin Elde Edilip Edilmediğinin Belirlenmesinde Kullanılan Oranlar 428
8.2.4.7. Kar ile İşgücünün Verimliliği Arasındaki İlişkiyi Belirleyen Oranlar 430
 

9. BÖLÜM: DENETİMDE KANIT TOPLAMA
9.1. DENETİM HEDEFLERİNİN BELİRLEMESİ VE DENETİM AMAÇLARI 435
9.1.1. Yönetim İddiaları (Finansal Tablo İddiaları) 439
9.1.1.1. Gerçeklik (Var Olma) 441
9.1.1.2. Tamlık (Bütünlük) 442
9.1.1.3. Sahiplik 443
9.1.1.4. Değerleme ve Gidere Dönüştürme (Dağıtım) 444
9.1.1.5. Sınıflandırma 445
9.1.1.6. Dönemsellik 446
9.1.1.7. Doğruluk 446
9.1.1.8. Haklar ve Yükümlülükler 446
9.1.1.9. Sunuş ve Açıklama 447
9.2. BAĞIMSIZ DENETİM TEKNİKLERİ 447
9.2.1. Temel Bağımsız Denetim Teknikleri 448
9.2.2. Ek Bağımsız Denetim Teknikleri ve Maddi Doğrulama Teknikleri 453
9.3. DENETİM KANITLARI 473
9.3.1. Yeterli ve Uygun Denetim Kanıtı 474
9.3.2. Denetim Kanıtlarının Niteliği ve Zamanlaması 475
9.3.3. Denetim Sürecinde Yönetimin Çalışma Kapsamını Sınırlandırması Nedeniyle Yeterli ve Uygun Denetim Kanıtı Elde Edilememesi 476
9.3.4. Denetimde Kanıt Türleri ve Özellikleri 478
9.3.5. Elde Edilen Bağımsız Denetim Kanıtlarının Yeterlilik ve Uygunluğunun Değerlendirilmesi 485
9.3.6. Denetim Kanıtlarının Belgelendirilmesi 487
9.4. KANIT TOPLAMA SÜRECİNDE ÖRNEKLEME 488
9.4.1. Örnekleme Riski 490
9.4.2. Sapma ve Yanlışlıkların Niteliği ve Sebepleri 490
9.4.3. Örneklemin Tasarımı ve Örneklem Seçim Yöntemleri 491
9.4.4. Denetim Örneklemesinin Sonuçlarının Değerlendirilmesi 496
9.4.5. Stoklar İle İlgili Denetim Kanıtları 497
9.5. İLİŞKİLİ TARAF İNCELEMELERİ 500
9.5.1. İşletmenin İlişkili Taraflarının Kimliği ve İlişkili Taraf İşlemlerinin Anlaşılması 501
9.5.2. Hâkim Etkiye Sahip İlişkili Taraflar 502
9.5.3. İşletmenin İlişkili Taraf İlişkileri ve İşlemleri Üzerindeki Kontrolleri 503
9.5.4. Önemli İlişkili Taraf İşlemlerine İzin Verilmesi ve Bu İşlemlerin Onaylanması 506
9.5.5. İlişkili Taraf İlişkileri ve İşlemleri ile Bağlantılı Risklere Karşı Yapılacak İşlemler 507
9.5.6. İşletmenin Olağan İş Akışı Dışında Gerçekleşen Önemli İlişkili Taraf İşlemleri 510
9.5.7. İlişkili Taraf Bilgilerinin Denetim Ekibiyle Paylaşılması 511
9.5.8. İlişkili Taraf İşlemlerine İlişkin Açıklamaların Değerlendirilmesi 513
9.6. BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR 515
9.6.1. Finansal Tablolarda Düzeltme Gerektiren Olaylar 518
9.6.2. Finansal Tablolarda Açıklama Gerektiren Olaylar 518
9.6.3. Yönetimin Finansal Tablolarda Yapılacak Değişikliği Onaylamaması veya Sınırlaması 519
9.6.4. Denetim Raporu İmzalanmasından Sonra Denetçinin Haberdar Olduğu Olaylar 521
9.7. İŞLETMENİN SÜREKLİLİĞİ 521
9.7.1. İşletmenin Sürekliliği Varsayımına İlişkin Denetçinin Sorumluluğu 523
9.7.2. İşletmenin Sürekliliği Varsayımına İlişkin Şüphe Doğurabilecek Olay veya Şartlar 525
9.7.3. İşletmenin Sürekliliği Varsayımına İlişkin Denetim Kanıtı olarak Yazılı Açıklamalar 527
9.7.4. İşletmenin Sürekliliğine İlişkin Yönetimin Yaptığı Planın Değerlendirilmesi 531
9.7.5. İşletmenin Sürekliliği Varsayımının Denetçi Raporlarına Etkisi 533
9.8. ŞARTA BAĞLI OLAYLAR VE MUHASEBE TAHMİNLERİ 534
9.8.1. Şarta Bağlı Olaylar 534
9.8.2. Muhasebe Tahminleri 536
9.9. GERÇEĞE UYGUN DEĞER HESAPLAMALARI 543
9.9.1. Varlık ve Yükümlülüklerde Gerçeğe Uygun Değer Hesaplanması 544
9.9.2. Gerçeğe Uygun Değer Hesaplamalarında Riskin Belirlenmesi 545
9.9.3. Gerçeğe Uygun Değer Hesaplaması İle İlgili Bağımsız Denetim Kanıtı Toplanması 546
9.9.4. Gerçeğe Uygun Değer Hesaplamasında Kullanılan Alternatif Yöntemlerin Uygunluğu 547
9.9.5. Gerçeğe Uygun Değer Hesaplamaları ve İlgili Açıklamaların Test Edilmesi 549
9.9.6. Gerçeğe Uygun Değer Hesaplaması İle İlgili Bağımsız Denetim Tekniklerinin Geliştirilmesi 550
9.9.7. Gerçeğe Uygun Değer Hesaplamalarında Kullanılan Önemli Varsayımların Değerlendirilmesi 551
9.9.8. Gerçeğe Uygun Değerle İlgili Açıklamaların Değerlendirilmesi 554
9.9.9. Toplanan Denetim Kanıtlarının Değerlendirilmesi 556

10. BÖLÜM: BAŞLICA DENETİM İŞLEMLERİ VE HESAPLARIN DENETİMİ
10.1. BAŞLICA DENETİM İŞLEMLERİNİN YÜRÜTÜLMESİ 559
10.1.1. Kayıt ve Belgeler Üzerinde Yapılacak İncelemeler 559
10.2. BİLANÇO HESAPLARININ DENETİMİ 574
10.2.1. AKTİF HESAPLARIN DENETİMİ 574
10.2.1.1. Hazır Değerler Hesap Kalemlerinin Denetimi 574
10.2.1.2. Finansal Varlıklar ve Finansal Yatırımlar Hesap Kalemlerinin Denetimi 583
10.2.1.3. Alacaklar (Ticari ve Diğer Alacaklar) Hesap Kalemlerinin Denetimi 593
10.2.1.4. Stoklar Hesap Kalemlerinin Denetimi 606
10.2.1.5. Avans Hesap Kalemlerinin Denetimi 613
10.2.1.6. Yıllara Yaygın İnşaat, Onarım ve Hakediş Hesap Kalemlerinin Denetimi 619
10.2.1.7. Diğer Dönen/Duran Varlıklar Hesap Kalemlerinin Denetimi 622
10.2.1.8. Maddi Duran Varlıklar Hesap Kalemlerinin Denetimi 627
10.2.1.9. Maddi Olmayan Duran Varlıklar Hesap Kalemlerinin Denetimi 642
10.2.1.10. Özel Tükenmeye Tabi Varlık Hesap Kalemlerinin Denetimi 650
10.2.2. PASİF HESAPLARIN DENETİMİ 653
10.2.2.1. Mali Borçlar Hesap Kalemlerinin Denetimi 653
10.2.2.2. Ticari ve Diğer Borçlar Hesap Kalemlerinin Denetimi 659
10.2.2.3. Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülüklerin Denetimi 667
10.2.2.4. Kısa ve Uzun Vadeli Borç ve Gider Karşılıkları ve Diğer Yabancı Kaynak Hesaplarının Denetimi 672
10.2.2.5. Öz Kaynak Hesaplarının Denetimi 675
10.3. GELİR TABLOSU HESAPLARININ DENETİMİ 682
10.3.1. Maliyet ve Dönem Giderleri Hesaplarına Uygulanacak Uygunluk Testleri 683
10.3.2. Satışlar ve Diğer Gelirler Hesaplarının Analizi ve İncelenmesi 683
10.3.3. Maliyet ve Dönem Giderleri Hesaplarına Uygulanacak Uygunluk Testleri 688
10.3.4. Dönem Gider Hesaplarının Analizi ve İncelenmesi 689
 

11. BÖLÜM: DENETİMDE HİLE
11.1. HİLELİ (GERÇEĞE AYKIRI) FİNANSAL RAPORLAMA 697
11.2. VARLIKLARI KÖTÜYE KULLANMA 699
11.3. BAĞIMSIZ DENETÇİNİN HİLEYE İLİŞKİN SORUMLULUKLARI 700
11.4. HİLE KAYNAKLI ÖNEMLİ YANLIŞLIK RİSKLERİNİN BELİRLENMESİ VE YÖNETİM/ÜST YÖNETİM İLE KURULACAK İLETİŞİM 703

12. BÖLÜM: DENETİMDE KALİTE KONTROL
12.1. DENETİM KURULUŞUNDA KALİTE KONTROL SİSTEMİ OLUŞTURULMASI 707
12.2. DENETİM ŞİRKETİ BÜNYESİNDE KALİTEYE İLİŞKİN LİDERLİK SORUMLULUKLARI 709
12.3. İNSAN KAYNAKLARI 710
12.4. İLGİLİ ETİK HÜKÜMLER VE DENETİM KURULUŞUNUN KALİTE KONTROL SİSTEMİNİN YÜRÜTÜLMESİNDEN SORUMLU OLAN KİŞİ VEYA KİŞİLERİN GÖREVLENDİRİLMESİ 712
12.5. MÜŞTERİ KABULÜ VE DEVAMLILIĞI 714
12.6. DENETİM KURULUŞU TARAFINDAN DENETİMİN KALİTESİNİN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ 716
12.7. DENETİMİN KALİTESİNE YÖNELİK GÖZDEN GEÇİRMENİN BELGELENDİRİLMESİ VE GÖRÜŞ FARKLILIKLARI 718
12.8. DENETİM KURULUŞUNUN KALİTE KONTROL POLİTİKA VE SİSTEMLERİNİN İZLENMESİ 719
12.9. TESPİT EDİLEN EKSİKLİKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ 721
12.10. ŞİKÂYET VE İDDİALAR VE KALİTE KONTROL SİSTEMİNİN BELGELENDİRİLMESİ 723
 

13. BÖLÜM: DENETİM ÇALIŞMALARININ TAMAMLANMASI VE DENETİMDE RAPORLAMA
13.1. DENETİM ÇALIŞMALARININ TAMAMLANMASI 726
13.1.1. Denetim Programının Yeniden Gözden Geçirilmesi 726
13.1.2. Gelecekteki Olası Belirsizliklerin Değerlendirilmesi 727
13.1.3. Bilânço Tarihinden Sonraki Önemli Olayların Gözden Geçirilmesi 727
13.1.4. İlişkili Taraf İşlemlerinin Gözden Geçirilmesi 728
13.1.5. Analitik Testler Yapılması 729
13.1.6. Müşteri İşletmeden Beyan (Teyit Mektubu) Mektubu Alınması 730
13.2. DENETİM SONUÇLARINI DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI 733
13.3. DENETİMDE RAPORLAMA 734
13.3.1. Finansal Tablolara İlişkin Görüşün Oluşturulması ve Görüş Türleri 736
13.3.2. Finansal Tablolara İlişkin Görüşün Oluşturulmasında Karşılaştırmalı Bilgiler 743
13.3.3. Önceki Dönem Finansal Tablolarındaki Yanlışlıklar 745
13.3.4. Üst Yönetimden Sorumlu Olanlarla İletişim 746
13.3.5. Bağımsız Denetçi Raporunun Teslimi 747
13.3.6. Bağımsız Denetçi Raporunun Bölümleri 748
13.4. ÖRNEK BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORLARI 753
13.4.1. Olumlu Denetçi Raporu Örneği 753
13.4.2. Dikkat Çekilen Hususlar Bölümü Eklenen Denetçi Raporu Örneği 757
13.4.3. İşletmenin Sürekliliğiyle İlgili Önemli Belirsizlik Bölümü Eklenen Denetçi Raporu Örneği 760
13.4.4. Sınırlı Olumlu Denetçi Raporu Örneği 762
13.4.5. Olumsuz Denetçi Raporu Örneği 765
13.4.5. Görüş Vermekten Kaçınma Denetçi Raporu Örneği 767
13.5. YÖNETİM KURULU YILLIK FAALİYET RAPORUNA İLİŞKİN BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU 769
13.5.1. Yıllık Faaliyet Raporunun Hazırlanması ve Özellikleri 769
13.5.2. Yıllık Faaliyet Raporunun İçeriği 770
13.5.3. Yıllık Faaliyet Raporunun Sunumu 772
13.5.4. Yıllık Faaliyet Raporunda Yer Alan Bilgilerin Denetlenmesi ve Örnek Denetçi Raporu 773
 

14. BÖLÜM: BAĞIMSIZ DENETİM ÇALIŞMALARININ BELGELENDİRİLMESİ VE ÇALIŞMA KAĞITLARI
14.1. ÇALIŞMA KÂĞITLARI VE DENETİM DOSYASININ HAZIRLANMASI 777
14.2. ÇALIŞMA KÂĞITLARININ İÇERİK, ŞEKİL VE KAPSAMI 779
14.3. ÇALIŞMA KÂĞITLARI TÜRLERİ 782
14.4. DENETİM ÇALIŞMALARININ BELGELENDİRİLMESİ 785
14.5. ÇALIŞMA KÂĞITLARININ SINIFLANDIRILMASI 786
14.6. ÇALIŞMA KÂĞITLARININ YENİDEN DÜZENLENMESİ 789
14.7. ÇALIŞMA KAĞITLARININ BİRLEŞTİRİLMESİ VE SAKLANMASI 791
14.8. ÇALIŞMA KÂĞIDINDA BULUNMASI GEREKEN BİLGİLERLE İLGİLİ ÖRNEKLER 795
 

15. BÖLÜM: TOPLULUK FİNANSAL TABLOLARININ BAĞIMSIZ DENETİMİ (TOPLULUĞA BAĞLI BİRİM DENETÇİLERİNİN ÇALIŞMALARI DÂHİL)
15.1. DENETİM SÖZLEŞMESİNİN KABULÜ VE DEVAM ETTİRİLMESİ 810
15.2. TOPLULUK BAĞIMSIZ DENETÇİSİNİN TOPLULUĞA BAĞLI DİĞER İŞLETMELERİN BAĞIMSIZ DENETÇİLERİNİN ÇALIŞMALARINDAN YARARLANMASI 813
15.3. TOPLULUK FİNANSAL TABLOLARINDA HİLE 818
15.4. TOPLULUK FİNANSAL TABLOLARI İÇİN ÖNEMLİLİĞİN VE RİSKİN BELİRLENMESİ 820
15.5. TOPLULUK FİNANSAL TABLOLARINDAKİ ÖNEMLİ YANLIŞLIK RİSKLERİ VE MÜTEAKİP DENETİM TEKNİKLERİ 823
15.6. TOPLULUĞA BAĞLI BİRİM DENETÇİSİNİN TANINMASI VE KANIT TOPLANMASI 825
15.7. TOPLULUK DENETİM EKİBİNİN HATA VEYA HİLE TESPİTİ DURUMUNDA BİLDİRİM ZORUNLULUĞU 830
15.8. KONSOLİDASYON SÜRECİ 833
 

16. BÖLÜM: GÜVENCE DENETİMLERİ
16.1. GÜVENCE DENETİMİ KAVRAMI VE İLGİLİ STANDARTLAR 839
16.2. GDS 3000: TARİHİ FİNANSAL BİLGİLERİN BAĞIMSIZ DENETİMİ VEYA SINIRLI BAĞIMSIZ DENETİMİ DIŞINDAKİ GÜVENCE DENETİMLERİ 840
16.2.1. Giriş ve Kapsam 840
16.2.2. Güvence Denetiminin Yürütülmesinde Denetçinin Amaçları 843
16.2.3. Denetimin Güvence Denetimi Standartlarına Uygun Olarak Yürütülmesi 844
16.2.4. Müşteri İlişkisinin ve Sözleşmenin Kabulü ve Devam Ettirilmesi 845
16.2.5. Kıstasların Uygunluğu ve Erişilebilirliği 846
16.2.6. Denetimin Planlanması ve Yürütülmesi 848
16.2.7. Güvence Denetiminde Kanıt Toplama ve Raporlama 849
16.2.8. Güvence Denetiminde Kalite Kontrol 855
16.3. GDS 3400: İLERİYE YÖNELİK FİNANSAL BİLGİLERİN İNCELENMESİ 857
16.3.1. Denetimin Kabulü 858
16.3.2. İşe İlişkin Bilgi ve Kapsanan Dönem 859
16.3.3. İnceleme Prosedürleri 860
16.3.4. İleriye Yönelik Finansal Bilgilerin İncelenmesine İlişkin Rapor ve Görüş Türleri 862
16.4. GDS 3402: HİZMET KURULUŞUNDAKİ KONTROLLERE İLİŞKİN GÜVENCE RAPORLARI 864
16.4.1. Denetim Sözleşmesinin Kabulü ve Devam Ettirilmesi 865
16.4.2. Hizmet Kuruluşunun Sistemi Hakkında Bilgi -Kanaat- Edinilmesi 867
16.4.3. Hizmet Kuruluşu Denetçisinin Güvence Raporunu Hazırlaması 868
16.4.4. Güvence Raporu Türleri 873
Örnek 1: 2 nci Tip Hizmet Kuruluşu Denetçisinin Güvence Raporu 876
Örnek 2: Sınırlı Olumlu Görüş – Hizmet Kuruluşu Denetçisi Yeterli Ve Uygun Kanıt Elde Edememiştir 878
16.5. GDS 3420: BİR İZAHNAMEDE YER ALAN PROFORMA FİNANSAL BİLGİLERİN DERLENMESİNE İLİŞKİN RAPORLAMA YAPMAK ÜZERE ÜSTLENİLEN GÜVENCE DENETİMLERİ 880
16.5.1. Denetçinin Amaçları 882
16.5.2. Denetimin Kabulü 883
16.5.3. Görüş Türleri 885
Örnek: Olumlu Görüş İçeren Denetçi Raporu Örneği 887
16.6. 2004 SAYILI SAYILI İCRA VE İFLAS KANUNU’NUN 286/1-(E) MADDESİ VE KONKORDATO TALEBİNE EKLENECEK BELGELER HAKKINDA YÖNETMELİK KAPSAMINDA YAPILACAK DENETİM SONUCUNDA DÜZENLENECEK RAPOR 889
16.7. T.C. MERKEZ BANKASININ SİSTEMİK RİSK VERİ TAKİP SİSTEMİ VERİ FORMUNA İLİŞKİN BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU 895
16.8. KREDİ BAŞVURU İŞLEMLERİNE İLİŞKİN ANALİZ TABLOSU BAĞIMSIZ DENETÇİ MAKUL GÜVENCE RAPORU 901
16.9. TEK BİR FİNANSAL TABLOYA VE FİNANSAL TABLODAKİ BELİRLİ BİR UNSURA İLİŞKİN DENETÇİ RAPORU ÖRNEKLERİ 906
16.10. ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN RAPOR VERMEK ÜZERE YAPILAN DENETİMLER 919
 

17. BÖLÜM: KGK TARAFINDAN AÇIKLANAN GÖZETİM, İNCELEME FAALİYETLERİ RAPORLARI VE KURUL KARARLARI
17.1. GÖZETİM FAALİYETLERİ RAPORLARI 927
17.1.1. Gözetim Faaliyetleri Kapsamında Kuruma Yapılan Zorunlu Bildirimler 927
17.1.2. Gözetim Konuları 928
17.1.3. Sözleşmeler Üzerinde Kontrolü Yapılan Gözetim Konuları 929
17.1.4. Denetime Yetkili Olunan Alanların Kontrolü 930
17.1.5. Bağımsız Denetim Raporları Üzerinde Kontrolü Yapılan Gözetim Konuları 942
17.1.6. GÖZETİM FAALİYETİ SONUÇLARI 945
17.1.7. TESPİT EDİLEN İLGİLİ MEVZUAT VE AYKIRILIK HÜKÜMLERİ 947
17.2. KGK İNCELEME FAALİYETLERİ RAPORLARI 948
17.2.1. İnceleme Süreci 949
17.2.2.Yıllık İnceleme Planı 949
17.2.3.Dosya İncelemeleri 949
17.2.4.Kalite Kontrol Sistemine Yönelik İncelemeler 950
17.2.5. İNCELEMELERDE TESPİT EDİLEN ÖNEMLİ BULGULAR 951
17.2.6. TESPİT EDİLEN BULGULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ 952
17.2.7. İNCELEMELERDE TESPİT EDİLEN İLGİLİ MEVZUAT VE AYKIRILIK HÜKÜMLERİ VE UYGULANAN YAPTIRIMLAR 964
17.2.8. İNCELEMELERDE TESPİT EDİLEN İLGİLİ MEVZUAT VE AYKIRILIK HÜKÜMLERİNE UYGULANAN YAPTIRIMLAR 965
17.3 KGK DENETİM STANDARTLARI KURUL KARARLARI 966
17.3.1. MEVZUAT UYGULAMASI KURUL KARARLARI: BAĞIMSIZ DENETİME TABİ OLUP TMS’LERİ UYGULAMAYAN ŞİRKETLERİN FİNANSAL TABLOLARININ HAZIRLANMASINDA VE SUNULMASINDA UYGULANACAK İLAVE HUSUSLAR 966
17.3.2. ROTASYON UYGULAMASI 967
17.3.3. CARİ YIL DENETİMLERİNİN YANI SIRA GEÇMİŞ HESAP DÖNEMLERİNE İLİŞKİN YAPILAN DENETİMLERİN ROTASYON SÜRESİNİN HESAPLANMASINDA DİKKATE ALINMAMASI 968
17.3.4. KAYİK HARİÇ SORUMLU DENETÇİ OLARAK YETKİLENDİRİLMİŞ OLANLARIN 1/1/2017 TARİHİNDEN SONRAKİ DURUMU 969
17.3.5. DENETİM KURULUŞU YETKİLENDİRİLME ŞARTLARINDAN 13/1-İ MADDESİNİN UYGULANMASI 969
17.3.6. MEVZUAT UYGULAMASI KURUL KARARLARI: TTK 376. MADDE UYGULAMASINDA SERMAYENİN TAMAMLANMASI AMACIYLA ŞİRKETE YAPILAN ÖDEMENİN TMS KAPSAMINDA FİNANSAL TABLOLARDA SUNUMU 971
17.3.7. MEVZUAT UYGULAMASI KURUL KARARLARI: BAĞIMSIZ DENETÇİ YA DA BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞUNDAN ALINAN HİZMETLERE İLİŞKİN ÜCRETLERİN AÇIKLANMASI 973


EKLER
EK I - ÖRNEK UYGULAMA (FİNANSAL TABLOLARIN BOBİFRS’NA ÇEVRİMİ VE DENETİM RAPORU 976
EK II - ÖRNEK UYGULAMA (FİNANSAL TABLOLARIN TMS/TFRS’NA ÇEVRİMİ VE DENETİM RAPORU 1053
EK III - BAĞIMSIZ DENETİMDE KULLANILAN ÇALIŞMA KAĞITLARI ÖRNEKLERİ 1119
EK IV - TÜRKİYE DENETİM STANDARTLARI ÖZETLERİ 1172
KISALTMALAR LİSTESİ 1252
KAYNAKLAR 1254


TOPLAM 1.255 SAYFA