YOĞUN İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ.
STOKLARIMIZ TÜKENDİ!

UYGULAMALI ŞİRKETLER MUHASEBESİ KİTABI ÇIKTI!
MuhasebeTR Yayınlarımız sınırlı sayıda basılmıştır. 2023 EKİM Ayı Özel Baskı!


 
Uygulamalı Şirketler Muhasebesi Kitabı


 





UYGULAMALI ŞİRKETLER MUHASEBESİ KİTABI ÇIKTI
 
 
 
 

Prof. Dr. Necdet SAĞLAM
Prof. Dr. Salim ŞENGEL



 

 

 

 
 

 2023 EKİM AYI GÜNCEL BASKI 
Sınırlı sayıda basılan MuhasebeTR Yayınlarını sadece sitemizden temin edebilirsiniz.
SAYFA SAYISI: 
738

SON GÜNCELLEMELER DAHİL:
MEVZUAT - UYGULAMA  - ÖRNEKLER


UYGULAMALI ŞİRKETLER MUHASEBESİ (2023) KİTABI ÇIKTI!

1- Sıfırdan şirket kurabilir misiniz?
2- Kollektif ve Komandit Şirketlerde Kar dağıtımı yaptınız mı?
3- Kar dağıtımlarındaki muhasebe kayıtlarını biliyor musunuz?
4- Anonim ve Limited Şirket sözleşmesinde özellikli hususlar nelerdir?
5- Anonim ve Limited Şirket sözleşmesinde nelere dikkat etmelisiniz?
6- Sermaye Azaltımı Nasıl Olur? Sermaye azaltımının riskleri nasıldır? Peki ya muhasebe kaydı?
7- Birleşme, bölünme ve tür değiştirme yaptınız mı? Bu işlemlerin en küçük detayına hakim misiniz?
8- Şirket zararının ortaklara dağıtılması ve muhasebesi. Hiç yapmadınız değil mi? Ama yasal!
9- Sermaye şirketlerinde huzur hakkı ödemelerindeki ince detaylara hakim misiniz?
10- Avans kar payı yaptınız mı? Avans kar payındaki ince hususları biliyor musunuz? Peki ya muhasebesi!
11- Kooperatif kurabilir misiniz? Kooperatiflerin muhasebesinin farklı olduğunu biliyor musunuz?
12- Şirket veya kooperatif olsun tasfiye edebilir misiniz? Tasfiye esnasında bilmeniz gereken detayları biliyor musunuz?
13- Holding veya Şirketler Topluluğu olsun bunların kuruluşundaki detaylara vakıf mısınız?
14- Faaliyet raporlarında neleri bilmelisiniz? Bağlı ve Hakim şirketlerin rapor hazırlama zorunluluğunu biliyor musunuz?
15- Yardım almadan genel kurul yapabiliyor musunuz? Genel kuruldaki evrakların tamamını hazırlayabiliyor musunuz?
16- Kuruluş işlemlerindeki bütün muhasebe kayıtlarını biliyor musunuz?
17- Her türlü şirket kuruluş işlemlerinde vergi dairesindeki işlemlerin ne olduğunu biliyor musunuz?
18- Her türlü şirket kuruluş işlemlerinde SGK’daki işlemlerin ne olduğunu biliyor musunuz?
19- İş hacmine göre sermayeniz fazla ise ne yapmanız gerekiyor? Aşamaları nedir?
20- Sermaye artırımı yapacaksınız? Nasıl yapacaksınız ve muhasebeleştireceksiniz? Detaylara vakıf mısınız?

 



 

İÇİNDEKİLER



ŞİRKETLER HAKKINDA GENEL BİLGİLER
1. ŞİRKET KAVRAMI 11
2. ŞİRKETLERİN UNSURLARI 11
3. ŞİRKET TÜRLERİ 13
3.1. Adi Şirketler 13
3.2. Ticaret Şirketleri 16
3.2.1. Şahıs Şirketleri 16
3.2.2. Sermaye Şirketleri 16
3.2.3. Şahıs ve Sermaye Şirketlerinin Karşılaştırılması 17
3.2.4. Kooperatifler 18
4. ŞİRKETLERDE BİRLEŞME 19
5. ŞİRKETLER MUHASEBESİ 19
5.1. Defter Tutma Yükümlülüğü 20
5.2. Defterlerin Tutulması 21
5.3. Envanter 23
5.4. Envanteri Kolaylaştırıcı Yöntemler 24
5.5. Değerleme İlkeleri 24
5.6. Finansal Tablolar 25

KOLLEKTİF ŞİRKETLER
1. KOLLEKTİF ŞİRKETİN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ 27
2. KOLLEKTİF ŞİRKETİN KURULUŞU 28
3. ŞİRKET KURULUŞUNDA TALEP EDİLEN BELGELER 28
4. YÖNETİM 30
5. ORTAKLARIN KİŞİSEL SORUMLULUĞU 30
6. ŞİRKETİN VE ORTAKLARIN İFLASI 31
7. DENETİM 31
8. KURULUŞ İŞLEMLERİNİN MUHASEBE KAYITLARI 31
8.1. Sermaye Olarak Para Konması 32
8.2. Sermaye Olarak Paradan Başka Varlık Konması 38
8.3. Sermaye Olarak İşletme Konması 41
9. SERMAYE DEĞİŞİKLİKLERİ VE MUHASEBE KAYITLARI 45
9.1. Sermayenin Artırılması 45
9.1.1. Ortakların Sermaye Paylarının Arttırılması 46
9.1.1.1. Ortakların Sermaye Paylarını Artırmaları 46
9.1.1.2. Ortakların Kar Paylarını Sermayeye Eklemeleri 47
9.1.2. Şirkete Yeni Ortak Alınması 48
9.2. Sermayenin Azaltılması 49
9.2.1. İş Hacmine Göre Fazla Olan Sermayenin Azaltılması 50
9.2.2. Zarar Nedeniyle Sermaye Azaltılması 52
9.2.3. Ortaklardan Birisinin Şirketten Ayrılması ya da Çıkarılması Nedeniyle Sermaye Azaltılması 54
10. KOLLEKTİF ŞİRKETLERDE KAR VE ZARAR DAĞITIMI 55
10.1. Kar Dağıtımı ve Muhasebesi 55
10.1.1. Karın Ortaklara Eşit Dağıtımı 56
10.1.2. Karın Sermaye Paylarına Oranlı Dağıtımı 57
10.1.3. Sermaye Paylarına Faiz Ayrıldıktan Sonra Kalan Karın Dağıtımı 58
10.1.4. Yönetici Ortağa Kardan Prim Verildikten Sonra Karın Dağıtımı 60
10.2. Zarar Dağıtımı ve Muhasebesi 61
10.2.1. Zararın Ortaklara Eşit Dağıtılması 62
10.2.2. Zararın Ortakların Sermaye Paylarına Oranlı Olarak Dağıtılması 62

KOMANDİT ŞİRKETLER
1. KOMANDİT ŞİRKETİN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ 81
2. KOMANDİT ŞİRKETİN KURULUŞU 83
3. ŞİRKET KURULUŞUNDA TALEP EDİLEN BELGELER 84
4. YÖNETİM 86
5. ORTAKLARIN KİŞİSEL SORUMLULUĞU 86
6. ŞİRKETİN VE ORTAKLARIN İFLASI 87
7. KOMANDİT ŞİRKETİN DENETİMİ 88
8. KOMANDİT ŞİRKET KURULUŞ İŞLEMLERİNİN MUHASEBE KAYITLARI 88
8.1. Sermaye Olarak Para Konması 89
8.2. Sermaye Olarak Paradan Başka Varlık Konması 94
8.3. Sermaye Olarak İşletme Konması 96
9. SERMAYE DEĞİŞİKLİKLERİ VE MUHASEBE KAYITLARI 100
9.1. Sermayenin Artırılması 101
9.1.1. Ortakların Sermaye Paylarının Arttırılması 101
9.1.1.1. Ortakların Sermaye Paylarını Artırmaları 102
9.1.1.2. Ortakların Kar Paylarını Sermayeye Eklemeleri 103
9.1.2. Şirkete Yeni Ortak Alınması 104
9.2. Sermaye Azaltılması 104
9.2.1. İş Hacmine Göre Fazla Olan Sermayenin Azaltılması 105
9.2.2. Zarar Nedeniyle Sermaye Azaltılması 107
9.2.3. Ortaklardan Birisinin Şirketten Ayrılması ya da Çıkarılması Nedeniyle Sermaye Azaltılması 109
10. KOMANDİT ŞİRKETLERDE KAR VE ZARAR DAĞITIMI 109
10.1. Kar Dağıtımı ve Muhasebesi 110
10.1.1. Karın Ortaklara Eşit Dağıtımı 110
10.1.2. Karın Sermaye Paylarına Oranlı Dağıtımı 111
10.1.3. Sermaye Paylarına Faiz Ayrıldıktan Sonra Kalan Karın Dağıtımı 113
10.2. Zarar Dağıtımı ve Muhasebesi 113
10.2.1.Zararın Ortaklara Eşit Dağıtılması 114
10.2.2. Zararın Ortakların Sermaye Paylarına Oranlı Olarak Dağıtılması 115

ANONİM ŞİRKETLER
1. ANONİM ŞİRKET VE ÖZELLİKLERİ 133
2. ANA SÖZLEŞME 136
3. ŞİRKETİN TESCİLİ VE İLANI 138
4. VERGİ DAİRESİNE VE SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNA BAŞVURU 143
4.1. Vergi Dairesine Başvuru 143
4.2. Sosyal Güvenlik Kurumu İşlemleri 143
5. ANONİM ŞİRKETİN SINIFLANDIRILMASI 144
6. ANONİM ŞİRKETLERDE YÖNETİM İLE İLGİLİ ORGANLAR 144
6.1. Genel Kurul 144
6.2. Yönetim Kurulu 146
6.3. Genel Müdür ve Diğer Müdürler 149
6.4. Denetçiler 149
6.4.1. Finansal Tabloların Denetimi 152
6.4.2 Denetçi Görüşü 156
7. ANONİM ŞİRKETİN KURULUŞU VE MUHASEBE KAYITLARI 157
7.1. Ani Kuruluş 157
7.2. Hisse Senetlerinin Halka Arzı 162
7.3. Anonim Şirketlerde Menkul Kıymet İhracı 162
7.3.1. Tahvil İhracı Muhasebe Kayıtları 163
7.3.2. Tahvil Ana Para, Faiz Ödemeleri ve Muhasebe Kayıtları 167
8. Anonim Şirketlerde Sermaye Değişiklikleri 169
8.1. Sermaye Taahhüdü Yoluyla Artırım 172
8.2. İç Kaynaklardan ve Şarta Bağlı Sermaye Artırımı 173
8.3. Pay Sahiplerinin Korunması 174
8.4. Sermaye Artırma İşlemleri ve Muhasebe Kayıtları 175
8.4.1 Halka Açık Olmayan Anonim Şirketlerinde Sermaye Artırımı İşlemleri ve Muhasebe Kayıtları 176
8.4.2. Halka Açık Anonim Şirketlerde Sermaye Artırımı İşlemleri ve Muhasebe Kayıtları 178
8.4.3 Şarta Bağlı Sermaye Artırımı 181
8.5. Sermaye Azaltılması İşlemleri ve Muhasebe Kayıtları 183
9. ANONİM ŞİRKETLERİN FİNANSAL TABLOLARI VE YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORU 186
10. ANONİM ŞİRKETLERDE KAR DAĞITIMI 187
10.1. Kar Payı 187
10.2. Yedek Akçeler 187
10.3. Şirketin İktisap Ettiği Kendi Pay Senetleri İçin Ayrılan Yedek Akçe Ve Yeniden Değerleme Fonları 188
10.4. Çalışanlar ve İşçiler Lehine Yardım Akçesi 190
10.5. Kâr Payı İle Yedek Akçeler Arasında İlgi 190
10.6. Kar Dağıtımı 191
10.7. Kar Dağıtım Tablosu 196
10.7.1. Tanım 196
10.7.2. Amaç 196
10.7.3. Kar Dağıtım Tablosunun Düzenlenme Kuralları 197
10.7.4. Kar Dağıtım Tablosu Kalemlerine İlişkin Açıklamalar 197
10.7.5. Kar Dağıtım Tablosunun Biçimsel Yapısı 199
10.7.6. Kar Dağıtımının Hesaplanması 200
10.7.6.1. Halka Açık Olmayan Anonim Şirketlerinde Kar Dağıtımı 200
10.7.6.2. Kara İlişkin Dönem Sonu Muhasebe Kayıtları 203
10.7.6.3. İzleyen Yılda Yapılan Muhasebe Kayıtları 206
10.7.6.4. Halka Açık Anonim Şirketlerinde Kar Dağıtımı 210
10.7.6.5. İzleyen Yılda yapılan Muhasebe Kayıtları 220
10.8. Avans Kar Dağıtımı 221
10.9. Ayrılma Akçesi ve Denkleştirme Akçesi 229
11. Ortaklara Yapılan Ödemeler 238
11.1 Huzur Hakkı veya Ücret Ödemesi 238
11.2 Kâr Payı Avansı ve Kâr payı Ödemesi 239

LİMİTED ŞİRKETLER
1. LİMİTED ŞİRKET VE ÖZELLİKLERİ 243
2. LİMİTED ŞİRKETLERDE KURULUŞ İŞLEMLERİ 247
3. LİMİTED ŞİRKET ORGANLARI 252
3.1. Genel Kurul 252
3.1.1. Genel Kurulun Toplanması 253
3.2. Yönetim ve Temsil 255
4. LİMİTED ŞİRKETLERDE DENETİM 257
5. KURULUŞ İŞLEMLERİNİN MUHASEBE KAYITLARI 257
6. LİMİTED ŞİRKETLERDE SERMAYE DEĞİŞİKLİKLERİ 262
6.1. Sermaye Artırılması 263
6.2. Sermaye Azaltılması 266
7. LİMİTED ŞİRKETLERDE KAR DAĞITIMI 267
8. LİMİTED ŞİRKETLERDE ZARAR DAĞITIMI 272
9. AVANS KAR DAĞITIMI 274

ŞİRKETLERDE BİRLEŞME, BÖLÜNME VE TÜR DEĞİŞTİRME
1. ŞİRKETLERDE BİRLEŞME 291
1.1 Birleşme Kavram ve İlkeleri 292
1.2 Ortaklık Payları Ve Hakları 293
1.3 Ayrılma Akçesi 293
1.4 Birleşme Şekli 293
1.5 Birleşme Kararı 294
1.6 Birleşme Sözleşmesi 295
1.7 Birleşme Raporu 295
1.8 Ortakların İnceleme Hakkı ve Malvarlığında Değişiklikler 296
1.9 Malvarlığındaki Değişikliklerle İlgili Bilgiler 297
1.10 Birleşmenin Ticaret Siciline Tescili 297
1.11 Sermaye Şirketlerinin Kolaylaştırılmış Şekilde Birleşmesi 302
1.12 Alacaklıların Ve Çalışanların Korunması 303
1.13 Birleşmede Ara Bilanço 303
1.14 Birleşme Oranı ve Değiştirme Oranı 304
1.15 Kurumlar Vergisi Kanunu’na Göre Birleşme ve Tür Değiştirme 305
1.16 Birleşme Örnekleri 307
1.17 Halka Açık Şirketlerde Birleşme Örneği 318
2. BÖLÜNME 329
2.1 Bölünmede Sermaye Azaltılması veya Sermaye Artırılması 329
2.2 Ara Bilanço 330
2.3 Bölünme Belgelerini İnceleme Hakkı 330
2.4 Bölünme Sözleşmesinin Ve Bölünme Planının İçeriği 331
2.5 Bölünmenin Dışında Kalan Malvarlığı 332
2.6 Bölünme Raporu 332
2.7 İnceleme Hakkı 333
2.8 Alacaklıların Korunması Ve Teminat Altına Alınması 333
2.9 Sorumluluk 333
2.10 İş ilişkilerinin Yeni Şirkete Geçmesi 334
2.11 Ticaret Siciline Tescil ve Geçerlilik 334
2.12 Halka Açık Şirketlerde Bölünme 335
2.13 Örnek Uygulama 336
3. TÜR (NEVİ) DEĞİŞTİRME 336
3.1 Tür Değiştirme Şartı 337
3.2 Şirket payının ve haklarının korunması 338
3.3 Kuruluş ve Ara Bilanço 338
3.4 Tür Değiştirme Planı 338
3.5 Tür Değiştirme Raporu 339
3.6 İnceleme Hakkı 339
3.7 Tür Değiştirme Kararı ve Tescil 339
3.8 Ticari İşletme İle İlgili Birleşme ve Tür Değiştirme 340
3.9 Birleşme Oranı 340
4. KOLLEKTİF VE KOMANDİT ŞİRKET TÜRLERİNİN ANONİM VE LİMİTED ŞİRKET TÜRLERİNE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ İÇİN GEREKLİ OLAN İŞLEMLER 345
5. LİMİTED ŞİRKETİN ANONİM ŞİRKET TÜRÜNE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ İÇİN GEREKLİ OLAN İŞLEMLER 349
6. ANONİM ŞİRKET TÜRÜNÜN LİMİTED ŞİRKET TÜRÜNE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ İÇİN GEREKLİ OLAN İŞLEMLER 352

ŞİRKETLER TOPLULUĞU
1. HOLDİNGLER 357
2. ŞİRKETLER TOPLULUĞU 360

TÜRK ŞİRKETLERDE TASFİYE
1. ŞİRKETLERDE TASFİYE 365
2. ŞAHIS ŞİRKETLERİNDE TASFİYE 366
2.1. Şahıs Şirketlerinde Dağılma ve Dağıtılma Nedenleri 366
2.2. Şahıs Şirketlerinde Tasfiye İşlemleri 367
2.2.1. Tasfiye 367
2.3. Şahıs Şirketlerinde Tasfiye İşlemlerinin Muhasebe Kayıtları 371
3. SERMAYE ŞİRKETLERİNDE TASFİYE 381
3.1. Sermaye Şirketlerinde Dağılma ve Dağıtılma Nedenleri 381
3.1.1 Limited Şirketlerde Sona Erme ve Ayrılma 382
3.1.1.1. Ortaklıktan çıkma ve çıkarılma 382
3.1.2. Anonim Şirketlerde Sona Erme ve Tasfiye 384
3.2. Sermaye Şirketlerinde Tasfiye İşlemleri 388
3.2.1. Sermaye Şirketlerinde Tasfiye İşlemlerinin Muhasebe Kayıtları 390
3.2.2. Limited Şirketlerde Tasfiye 390
3.2.3. Anonim Şirketlerde Tasfiye 404

KOOPERATİFLER
1. KOOPERATİF VE ÖZELLİKLERİ 417
2. KOOPERATİFLERİN SINIFLANDIRILMASI 418
3. KOOPERATİFLERİN KURULUŞU 419
4. KOOPERATİFLERİN ORGANLARI 421
5. KOOPERATİFLERİN DIŞ DENETİMİ 424
6. KOOPERATİFLERİN MUHASEBE KAYITLARI 426
6.1. Kuruluş İşlemlerinin Muhasebe Kayıtları 427
6.2. Ortakların Giriş ve Çıkışlarının Kaydı 430
6.2.1. Kooperatife Yeni Ortak Alınması 430
6.2.2. Kooperatiften Ortağın Çıkması 431
6.3. Gelir-Gider Farklarının Dağıtımına İlişkin Muhasebe Kayıtları 431
7. KOOPERATİFLERİN TASFİYE İŞLEMLERİ VE MUHASEBE KAYITLARI 440
7.1. Kooperatiflerin Tasfiye Nedenleri 440
7.2. Kooperatiflerde Tasfiye İşlemleri 440
7.3. Kooperatiflerde Tasfiye İle İlgili Muhasebe Kayıtları 441

SERMAYE ŞİRKETLERİNDE FAALİYET RAPORLARI
1. YILLIK FAALİYET RAPORU 453
2. BAĞLI VE HAKİM ŞİRKETLERİN RAPORLARI HAZIRLAMA ZORUNLULUĞU 456
3. BAĞLILIK RAPORLARI ÖRNEKLERİ 462

SERMAYE ŞİRKETLERİNİN DENETİMİ
1. BAĞIMSIZ DENETİM 471
2. TİCARET ŞİRKETLERİNİN TİCARET BAKANLIĞINCA DENETLENMESİ 475

EK 1 – ŞİRKET ANA SÖZLEŞME ÖRNEKLERİ
ÖRNEK 1: HAVACILIK SEKTÖRÜ 481
ÖRNEK 2: OTOMOTİV SEKTÖRÜ 488
ÖRNEK 3: GÜVENLİK SİSTEMLERİ VE MEDİKAL SEKTÖRÜ 493
ÖRNEK 4: İÇ VE DIŞ TİCARET SEKTÖRÜ 501
ÖRNEK 5: GAYRİMENKUL SEKTÖRÜ 505
ÖRNEK 6: ULUSLARARASI FİNANS SEKTÖRÜ 512
ÖRNEK 7: FİLM, MÜZİK, REKLAM VE PRODÜKSİYON SEKTÖRÜ 516
ÖRNEK 8: GIDA VE TURİZM SEKTÖRÜ 521
ÖRNEK 9: ENERJİ SEKTÖRÜ 526
ÖRNEK 10: YAYINCILIK SEKTÖRÜ 531
ÖRNEK 11: ELEKTRONİK SEKTÖRÜ 536
ÖRNEK 12: ULAŞTIRMA SEKTÖRÜ 541
ÖRNEK 13: MADENCİLİK SEKTÖRÜ 547
ÖRNEK 14: HAYVANCILIK ve TARIM SEKTÖRÜ 554
ÖRNEK 15: İTHALAT İHRACAT SEKTÖRÜ 561
ÖRNEK 16: İNŞAAT SEKTÖRÜ 564
ÖRNEK 17: KİMYA, BOYA, MAKİNA ve TAŞIMACILIK SEKTÖRLERİ 573
ÖRNEK 18: YATÇILIK SEKTÖRÜ 579
ÖRNEK 19: EĞİTİM SEKTÖRÜ 585
ÖRNEK 20: MERMERCİLİK SEKTÖRÜ 589
ÖRNEK 21: KERESTE ORMAN ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ 596
ÖRNEK 22: DENİZCİLİK SEKTÖRÜ 603
ÖRNEK 23: TELEKOMİNİKASYON VE TEKNOLOJİ SEKTÖRÜ 613
ÖRNEK 24: DERİ KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 618
ÖRNEK 25: DEMİR ÇELİK HIRDAVAT SEKTÖRLERİ 624
ÖRNEK 26: TEKNOLOJİ SEKTÖRÜ 630
ÖRNEK 27: TURİZM OTELCİLİK SEKTÖRÜ 634
ÖRNEK 28: AMBALAJ SEKTÖRÜ 641
ÖRNEK 29: BİLİŞİM YAZILIM REKLAM SEKTÖRLERİ 645
ÖRNEK 30: YOL, ASFALT VE TAŞIMACILIK SEKTÖRLERİ 652
ÖRNEK 31: DEĞERLİ TAŞLAR, MADENLER SEKTÖRÜ 658
ÖRNEK 32: ENDÜSTRİ ÜRÜNLERİ SANAYİ 663

EK 2 – KOOPERATİF

EK 3 – İÇ YÖNERGE ÖRNEĞİ

EK 4 – GENEL KURUL EVRAK VE FORMLARI

EK 5 – HESAP PLANI

KAYNAKLAR 737


TOPLAM 738 SAYFA